Artvin’in Arhavi ilçesinde inşaatı süren Kavak Hidroelektrik Santrali’ne (HES) karşı, Arhavi Doğa Koruma Platformu bölgede çadır kurarak direnişe başlıyor.
Arhavi Doğa Koruma Platformu bundan 5 yıl önce kurulmuş ama çalışmalarına aktif olarak devam etmemişti. Fakat yaklaşık 1 ay önce, MNG Holding’in yükleniciliğinde, Konaklı ve Kemerköprü köyleri arasında kalan Ciyani bölgesinde inşaat çalışmaları başladı. Bu inşaat faaliyeti vesilesiyle de Arhavi Doğa Koruma Platformu tekrar bir araya geldi.
BirGün gazetesinin haberine göre Arhavi Doğa Koruma Platformu’nun yürütme kurulu Kemerköprü, Konaklı ve yine HES tehlikesi altındaki Balıkçı köyünde yaşayan 9 kişiden oluşuyor. Platformun kurucularından Nazlı Demet Uyanık bölgede şirket çalışmalara hız verdikten sonra platformun yeniden toplandığını anlatıyor.
Uyanık “Bu vadide 16 tane HES planlanıyor. Şimdiye kadar hukuki yollarla mücadele ettik ama şirket de hep kendi hukuksal kılıfını oluşturdu” diyor. Çadırlı direnişe başlama sebeplerini şöyle anlatıyor: “Çadır nöbetiyle birlikte bölgeden kıvılcımla ateşi yaymaya çalışıyoruz. Köylerden insanların bizzat çalışması gerek. Bu artık bir acil durum.”
Arhavililer mahkemeden gelecek ek bilirkişi raporunu bekliyor. Avukat Yakup Okumuşoğlu ise: “İlk bilirkişi raporu hazırlandı, ona itiraz ettik. Ek rapor talep ettik, sorularımızı sorduk. Cevap henüz yok ama inşaat başladı. Dünyanın neresine giderseniz gidin bu şartlar altında yapılan bir HES hukuksuzdur. Ama Türkiye’nin mevzuat ve yasaları bu inşaatın yapımına olanak sağlıyor” diyerek süreci özetledi.
Arhavililer son 4 gündür bölgede süren inşaat çalışmasını henüz mahkeme sonucunun açıklanmamış olmasına rağmen inşaatın sürmesi gerekçesiyle durduruyor. Bölgeye cuma günü jandarmalar da geldi. Önceki günlerde protestolar sonucu bölgeden ayrılmak zorunda kalan taşeron şirket çalışanları ise 4. günün sonunda “Mesai saatlerimiz içerisindeyiz ve burayı terk etmiyoruz” diyerek alandan ayrılmadı ama platform üyeleri de işçilerle birlikte mesainin dolmasını bekledi.
Uyanık inşaatın platform üyeleri tarafından durdurulduğu zaman şantiye şefinin “Burada çevreye zararlı bir şey yapmıyoruz” dediğini anlatıyor. Ama Konaklı ve Kemerköprü köyleri arasında kalan Ciyani bölgesi için ortaya çıkan sonuç dere yatağının değiştirilmesi oldu. Uyanık: “Burada bir sürü doğal göl var, ama şimdi yok edildi. Hem de 1 ay önce başlayan tünel inşaatı yüzünden” diyor.
Bölgede derenin yanına ve şantiye alanına 50 metre uzaklıkta 2 adet çadır kurulacak. Platformdan Akif Uyanık’ın anlattığına göre ise orası bir yaşam alanına dönüştürülecek. İsteyen çayını içecek, gelip yemek yiyecek. Bölgede ise çay hasadı başladı, haziranda da kişi sayısının artacağı düşünülüyor.
MNG Holding adına konuşan Avukatı İsmail Coşkun’a süren HES karşıtı direnişe nasıl tepki vereceklerini, kapsayıcı dili nasıl oturtacaklarını ve devam eden bir hukuki süreç olmasına rağmen başlanan inşaatı sorduğumuzda, süreçte herhangi bir hukuksuzluğun olmadığını savundu.
İnşaattaki aksaklıklar
Nazlı Demet Uyanık süren inşaattaki aksaklıkları ise şöyle sıralıyor:
»Tünel vadinin girişine inşa edildi.
»Şantiye alanında kablolar açıkta duruyor.
»Dere yatağının yönü değiştirildi.
»Şantiyenin bilgilendirme tabelası ve güvenlik şeritleri yok.
»İşçilerin tuvalet alanı yok.
MNG Holding’in taşeron şirketi Esa İnşaat tünel çalışmalarına 1 ay önce başladı. Tünel derenin suyunun kesileceği nokta demek. Su 3800 metrelik ve şu anda inşası süren tünelde toplanıp Cumhuriyet Mahallesi’ne, yani şehir içine aktarılacak. Santral da bu mahallede olacak.
Ne olmuştu?
Kamilet Vadisi’nde geçen yıl yapımına başlanan 14 mv’lık Kavak HES projesinde, Çifteköprü ve Kapisre derelerinin suları 5 km boyunca tünel ve borularla Cumhuriyet Mahallesi’nde yapılacak santraline taşınacak. Geçen yıl HES yapımı için ÇED olumlu raporu alan Arhavi Elektrik Üretim Şirketi, imar mevzuatı uygun olmadığı için belediyeye başvurmuş, Arhavi Belediyesi de 4 Eylül 2013 günü imar değişikliği kararı almıştı. Cumhuriyet Mahallesi’nin bir bölümü ‘Konut dışı kentsel çalışma alanı’ ilan edilerek HES projesine onay verildi. Bölge halkı bunun üzerine HES iptali istemiyle Rize İdare Mahkemesi’ne dava açtı.