Korona tüketim alışkanlıklarını değiştirecek mi?

Almanya’da koronavirüs nedeniyle getirilen kısıtlamalar, 2020’de kişi başına en az bin 250 euro tasarruf edilmesine yol açtı. Alman Ekonomi Enstitüsü (IW), bireylerin özel tüketime 2019 yılına göre bin 250 euro ila bin 750 euro daha az harcadığını hesapladı. IW’nin Salı günü açıkladığı raporda özel tüketimde toplam tasarruf miktarının ise en az 104 milyar euroyu bulduğu kaydedildi.

Raporda tüketimin 2019’a göre yüzde 6,1 oranında azaldığına, bunun tüketim harcamalarında son 70 yılın en büyük düşüşü olduğuna işaret edildi. Raporda, devam eden kapanma önlemleri nedeniyle 2021’in ilk çeyreğinde de tüketimde 40 ila 60 milyar euroluk azalma kaydedildiği hesaplandı.

IW raporuna göre özel tüketimde en büyük düşüş giyim ve ayakkabı gibi yarı dayanıklı tüketim mallarında kaydedildi. Otomobil ve mobilya gibi dayanıklı tüketim mallarında ise geçen yılki ilk kapanma döneminde düşüş yaşanırken 2020’nin ikinci yarısında katma değer vergisinde yapılan geçici indirimin de etkisiyle talepte artış gözlendi.

Tüketimde en büyük düşüş giyim ve ayakkabı gibi yarı dayanıklı mallarda kaydedildi.

En ağır darbeyi hizmet sektörü aldı

Korona krizinden en ağır darbeyi alan sektör, hizmet sektörü oldu. 2020’de hizmet sektöründe ciro kaybı 78 milyar euroyu buldu. Vücut bakımı, kozmetik, masaj gibi fiziksel yakınlığa dayalı sektörler, restoranlar, oteller ve kültür-sanat etkinlikleri gibi faaliyetlerin devlet eliyle getirilen kısıtlamalar nedeniyle imkansızlaştığına işaret edildi.

Raporda tüketicilerin hala harcamaya istekli olmadığına da dikkat çekildi. Yapılan ankette tüketicilerin yüzde 43’ü, temel harcamalar sonrasında elinde kalan parayı tasarruf etmek istediğini bildirdi. IW, normalde bu oranın yüzde 30 olduğuna işaret etti. Aynı şekilde normal şartlar altında tatile çıkmak için para ayırdığını belirtenlerin oranı yüzde 45 ila 50 iken bu oran da yüzde 33’lere geriledi.

Tüketim “normal”e dönecek mi?

Peki tasarrufa alışan tüketiciler kriz bittiğinde “normal”e dönecek mi yoksa pandemi tüketici alışkanlıklarında uzun vadeli değişikliklere mi yol açacak? Köln Piyasa ve Medya Araştırmaları Enstitüsünden Stephan Grünewald “Tabii ki pek çok tüketim alanında telafi etkileri görülecektir. Ancak pek çok kişi, ilk kapanma önlemleri sırasında dolaplarını toparladı ve aslında ihtiyacının olmadığı pek çok şeyi satın almış olduğunu gördü” diyor. Grünewald dörtte bir ila üçte birlik bir kesimin yavaşlatılmış bir yaşam ve azaltılmış tüketim alışkanlığını devam ettireceğini öngörüyor.

Nürnberg kentindeki tüketim araştırmaları şirketi GfK ise tüketici davranışlarında köklü bir değişiklik beklemiyor. GfK uzmanlarından Rolf Bürkl, tüketimden genel bir kaçış beklemediğini, ancak tüketim seviyesinin kriz öncesi dönemlere erişip erişmeyeceğinin beklenip görülmesi gerektiğini söylüyor.