Çanakkale Cephesi 1’nci Dünya Savaşı’nda savaştığımız 10 cephe arasında bizim için en önemli cepheydi şüphesiz, diğer kaybettiğimiz cephelere ve 1878’de kaybettiğimiz ve 40 yıl sonra 1’nci Dünya Savaşı’nın sonucu olarak 1918’de Brest-Litovsk Antlaşması ile Kars, Ardahan, Artvin ve Batum tekrar Osmanlıya geçmesine ve Çanakkale Cephesini kazanmanıza rağmen 1’nci Dünya Savaşı’nda kaybedeniz fakat Çanakkale Cephesini hem deniz hem kara savaşlarında kazanmamızın anlamı ve önemi çok büyüktür, her şeyden önce İstiklal Savaşımızın bir ön savaşı ve zaferidir.
3 yıl öncesinde, 1912-13’te Balkan savaşlarında yenilgiler ve kaybedilen kentlerle bitip tükenmiş, koca imparatorluğun 400 yılık Balkan hakimiyetinin, imparatorluğun kendi sonunu getiren savaşlardan Türk Ordusunun mucize yaratarak Anka Kuşu gibi küllerinden doğduğu gerçek bir destandır Çanakkale.
Bu destanı bir millet olarak hep birlikte yazdık ve bu savaşta en büyük kazancımızdan biri hiç şüphesiz bizi Çanakkale Cephesi ile başlayan ve İstiklal Savaşı ile devam eden süreçte ateşlerden çekip çıkararak yok oluştan kurtaran Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ü kazandık.
Çanakkale’yi geçilmez yapan başta şehitlerimiz, Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere silah arkadaşları ve gazilerimizin aziz hatıraları önünde saygıyla eğiliyoruz ve Çanakkale’de hatırlanmayan, Gayrimüslim şehit ve gazilerimizden, özelikle sonradan başbakan olacak olan birini öne çıkararak kısaca bahsetmek istiyorum.
Çanakkale Cephesi’nde İlk Şehitlerimizi verdiğimiz 3 Kasım 1914’ten bu cephede savaşın bittiği 9 Ocak 1916’ya kadar 57.000 şehit verdik.
Çanakkale 18 Mart Üniversitesi öğretim görevlisi Doç. Dr. Mithat Atabay’ın araştırmasına göre Çanakkale Cephesinde Ermeni, Rum, Yahudi ve diğer Gayrimüslim unsurlardan toplam 558 şehidimiz var.
Albay Adnan Ataç’ın, ‘20. Yüzyılda Şehit Olan Türk Sağlık Subayları’ adlı kitabında, Çanakkale’de şehit olan 215 doktorun 82’sinin Gayrimüslim olduğunu resmi belgelere dayandırarak kayda geçirir.
Çanakkale Cephesinde ve diğer cephelerde erinden doktoruna, komutanına kadar Osmanlı vatandaşı Gayrimüslimler arasında bir isim var ki, daha sonra 1948’de kurulan İsrail devletinin tarihinde önemli bir rol oynayacaktı.
Bu isim 1’inci Dünya Savaşı’nda teğmen rütbesiyle Osmanlı saflarında savaşan ve yakasında
Osmanlı Devleti’nin verdiği gazi madalyası olan Moşe Şaret, evet bu isim İsrail’in ilk Dışişleri Bakanı ve ikinci Başbakanı olan Moşe Şaret’tir.
Moşe Şaret 1894’te Ukrayna Kherson’da doğdu, 1906’da ailesiyle birlikte Osmanlı İmparatorluğuna göçüp Ramallah ve Nablus arasında bulunan Ein Sinya köyüne yerleştiler.
Kudüs ve civarını Türkler kaybedene kadar 1918’e kadar Osmanlı vatandaşı olarak yaşamını sürdürdü.
Moşe Şaret 1913’te İstanbul Üniversitesi’ne hukuk okumak için girer, 1’nci Dünya Savaşı’nın patlamasıyla üniversite öğrencileri cephelere katılır, Moşe Şaret’te 1916’da Osmanlı Ordusuna katılır 1918’e, Osmanlı’nın Mondros Ateşkes Antlaşması imzalayarak savaştan çekilmesine kadar teğmen rütbesiyle 2 yıl Osmanlı Ordusunda tercüman olarak hizmet verir.
Oğlu gazeteci Yakov Şaret’in yazdıklarına göre babası Moşe Şaret Osmanlı’nın iki farklı cephesinde üç ayrı bölgede görev yapmıştır.
İlk olarak Makedonya Cephesinde görev yapar, sonra Suriye-Filistin Cephesinde bugün Ürdün’de kalan Rum Vadisi civarında ve son olarak Halep’te görev yapar.
Halep’ten memleketine döndüğünde Kudüs’ün ve bütün Filistin bölgesinin Osmanlı’nın elinden çıktığına ve Osmanlı saflarında karşılarında durduğu İngilizlerin eline geçtiğine ve artık bir Osmanlı vatandaşı olmadığını acı hüzünlü duygularla fark edecektir.
Moşe Şaret, Filistin Cephesinde Haydarpaşa – Hicaz demir yoluna zarar verilmemesi için tercüman olarak çok uğraşmıştır fakat kendisinin tercümanlığı aracılığıyla Osmanlıya söz veren Arap kabileler, Arabistanlı Lawrence olarak bildiğimiz İngiliz subay Thomas Edward Lawrence’e de sözler vererek Lawrence’in emirlerini yerine getirmişlerdir ve Rum Vadisinde çöl ortasında sabote ettikleri Osmanlı trenini halen duran enkazı o verilen sözlerin ne olduğunu anlatmaya yetiyor.
Yaptığı hizmetlerden dolayı üzerinde Osmanlı Üniforması ile İsrail Devleti’nin bastırdığı bu hatıra puluna dikkatle bakınız. Yakasında Osmanlı’nın verdiği Gazilik madalyası var.
Moşe Şaret Müslüman ve bir Müslüman ülkenin başbakanı olsaydı heykeli dikilirdi, Yahudi ve İsrail Başbakanı olunca kimse hatırlamıyor, kim olduğunu çoğumuz bilmiyoruz.
Moşe Şaret gibi Türkiye için savaşmış bir İsrail devlet adamını onore etmek Türkiye’yi yüceltir.
Çanakkale Deniz Zaferimizin yıldönümü nedeniyle Müslüm, Gayrimüslim bütün şehitlerimiz ve gazilerimizi rahmetle, minnetle anıyor anıları önünde saygıyla eğiliyoruz!
Metin Yılmaz / NationalTurk
