Voleybolda 2-0’dan 2-2’ye Giden Süreç
Sportif alanda zihinsel performans antrenörlüğü yapan NationalTurk yorumcusu Ersin Afacan’ın ‘Voleybolda 2-0’dan 2-2’ye Giden Süreç’ başlıklı yazısı;
Voleybolda 2-0 öne geçen takımların sonraki 2 seti rakibe verip skorun 2-2’ye gelmesine izin verdiği çok görülür. 2005’de o zamanki adı 1.Lig olan şimdiki Sultanlar Ligi’nde oynayan DYO-KSK bayan voleybol takımıyla çalıştığımdan beri profesyonel voleybolun içindeyim. Ben de az önceki senaryoya benzer çok maça şahit oldum.
Bu hafta 1.Lig’te oynanan Manisa BBSK-Sarıyer maçında ev sahibi 25-17 ve 25-16’lık net bir sonuçla skoru 2-0 yapmasına rağmen, sonraki 2 seti 18-25 ve 21-25’lik bir sonuçla verip skorun 2-2 olmasına engel olamadı. 1.Lig’teki bir başka maçta ev sahibi Salihli Belediyespor, Arkasspor karşısında 25-15 ve 25-18’lik net bir sonuçla skoru 2-0 yapmasına rağmen, sonraki 2 seti 17-25 ve 24-26’lık bir sonuçla verip skorun 2-2 olmasına engel olamadı.
Geçen hafta da benzer bir durum vardı. 1.Lig maçında Trabzon İdmanocağı-Anadolu Üniversitesi maçında ev sahibi 25-22 ve 25-19’luk net bir sonuçla skoru 2-0 yapmasına rağmen, sonraki 2 seti 18-25 ve 21-25’lik bir sonuçla verip skorun 2-2 olmasına engel olamadı. Sultanlar Ligi’nde ise Kameroğlu Beylikdüzü, Seramiksan karşısında 25-22 ve 25-16’lık net bir sonuçla skoru 2-0 yapmasına rağmen, sonraki 2 seti 18-25 ve 20-25’lik bir sonuçla verip skorun 2-2 olmasına engel olamadı.
Peki bir voleybol takımı 2-0 öne geçmesine rağmen maçı getirecek 3.seti neden kazanamıyor? İlk iki sette 20 sayının altında tuttuğu rakibini neden 3.sette yenemiyor? Voleybolda sonuçların kondisyon, teknik, taktik ve zihinsel (mental) boyutları var. Bu anlattığımız örneklerde ağır basan boyut mental boyuttur. Nasıl mı?
Momentum, mental antrenman konularımdan biridir. Bir cismin hareket miktarı, hız ve hızlılık anlamına gelir. (1) Bu tanımı, maçın gidişatı veya akış hızı diye spora uyarlayabiliriz. Her profesyonel spor insanı için momentum önemli bir konudur. Sporcu, antrenör ve takım maçın gidişatının farkında olmalıdır. Çünkü böyle yaparak maçın kontrolünü elinde tutabilirler.
Yukarıdaki örneklerde, 2-0 öne geçen takımlar için momentum onlardan yanadır. Yani vuruşları isabetlidir. Rahat ve kontrollü oynuyorlardır. Doğru zamanda, doğru hamleleri yaptıkları için sayı kazanıyorlardır. Bu nedenle kazanmaya yakın olduklarını hissediyorlardır. Peki bu durum neden değişiyor?
Değişen durum, zihinsel tutumdur. Yani sporcu, antrenör ve takım 2-0’dan sonra kazanacaklarından emin olmaya başlar. “Rakip zor durumda. Nasıl olsa kazanırız” düşüncesi öne çıkar. Mental anlamda aşırı özgüven söz konusudur. Yani arzu edilen davranışları yapabilme inancının gereksiz şekilde fazla olmasıdır. Bu aşırı inanç, antrenörlerin ve sporcuların gerçekleri görmesine engel olur. Gerçeklerden uzaklaşıp hayal dünyasına giren sporcular da maçın kalan setlerinde performans düşüklüğü yaşayabilir. Çünkü “Sorun yok. Sadece 1 set lazım. Sahaya çıkar ve maçı alırız” düşüncesine sahip oldukları için rakibi küçümserler. Bu durum onların maçın kalan kısmını çok hafife almalarına sebep olacağı için aşırı özgüvenli sporcular, yeteneklerini ideal anlamda sergilemekte zorlanır. Bu nedenle skor bir anda 2-2 olur. Voleybolda denk güçlerin maçında momentum, her an yer değişebilir.
2-0 öne geçen bir voleybol takımı nasıl bir zihinsel tutuma sahip olmalıdır? Bu soruya şöyle cevap vermek mümkündür:
1. Rakibin iyi oynamasına fırsat vermeden bir an önce 7. sayıya ulaşmaya çalışın.
2. Geriye düşseniz bile farkın 7’nin üzerine çıkmasına izin vermeyin.
3. Kenarda iken ilk 2 sette neleri iyi yaptığınızı konuşun ve 3.sete taktiksel anlamda daha bilinçli çıkın.
4. Kenarda iken ilk 2 setteki mücadelenizin 3.sette yetmeyebileceğini konuşun ve 3.sete daha mücadeleci ve istekli şekilde çıkın. Çünkü kaybedeceği bir şey olmayan rakip, daha rahat bir şekilde oynayacaktır.
5. Rakibin oyuncu ve taktik değişikliklerini iyi takip edin. Yeni taktiklerin ve oyuna giren yeni oyuncuların maçı etkilemesine izin vermeyecek önlemleri alın.
6. Basit ve büyük hatalardan kaçının. Örneğin olabildiğince çok az servis hatası yapın.
7. Maçta oyalanmayın ve şova kaçacak hareketler yapmayın. Sayıları bir an önce toplayıp 3.seti kazanmaya çalışın.
Bütün bu maddeler kadar, bir mental antrenör ile çalışmak da önemlidir. Çünkü sporda ideal performansa ulaşmak kadar, onu korumak için de MENTAL DESTEK ŞART…
Ersin Afacan / NationalTurk
KAYNAK
(1) http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=MOMENTUM (29-Ocak-2018 tarihinde erişilmiştir)
