Türk usulü e-ticaret
NationalTürk yorumcularımızdan Ekonomi ve Borsa uzmanı Ömer Demir ‘in bu haftaki “Türk usulü e-ticaret” adlı makalesini sizlerle paylaşıyoruz.
Türk usulü e-ticaret
Ünlü Spekülatör George Soros’un da ortağı olduğu strawberrynet.com isimli internet sitesi, tüm dünyada başta kozmetik olmak üzere hediyelik eşya alanında faaliyet gösteren birçok sektörü alt üst ediyor.
Ürün gamı hayli geniş ,ünlü markaları bünyesine tutan tüm dünya ücretsiz ,vergisiz satış imkanı sunan sitenin başı Türkiye ile belada. Aslında tüm vaka 20 Nisan 2011 günü Devlet Bakanı Hayati Yazıcı’nın elektronik ticaretin gittikçe artan şekilde kullanılmasının, gümrük mevzuatında yer alan posta ve hızlı kargo yoluyla gelen eşyaya yönelik muafiyetlerin de çok yoğun şekilde tercih edilmesi sonucu olarak, söz konusu muafiyetlerin suistimal edildiği için ( bahsi geçen suistimal ticaret yapan kişilerin yurt içinde pahalı olan ürünleri,yurt dışından daha ucuz fiyata getirtip sattıkları gerekçesi) online e-ticaret’e yasaklama değil kısıtlama getirildiğini açıklaklaması ile başlamıştı. Bakan Yazıcı ,internet üzerinden insan ve çevre sağlığına uygun olmayan ürünlerin satışa sunulduğu, yapılan satışların ticari nitelik arz ettiği ve devletin bundan vergi kaybına uğradığına ilişkin şikayetlerin gelmesi üzerine bu kararın alındığını belirtmişti. Strawberrynet’in savunması yazının sonunda ve kamuoyunda genel kanı ve kararın Türkiyede’ki kozmetik satıcılarının baskısı ile gündeme taşındığı yönünde olsada bu karar sadece kozmetik sektörünü etkilemiyor.
2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu kararı’nda,”önemli değeri olmayan eşya, posta veya hızlı kargo yoluyla gelen eşya madde 45-(1) Türkiye gümrük bölgesindeki bir kişiye posta ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen, gümrük kıymeti gönderim başına toplam 150 euro’yu geçmeyen, ticari miktar ve mahiyette olmayan eşyaya muafiyet tanınır’’ ilkesi genelge (2011/23)’de”kararın 45 inci maddesi kapsamında uygulanan muafiyet, iki ayda en fazla bir, yılda en fazla beş kere kullanılabilir, bu limitlerin aşılması halinde eşyanın ticari mahiyette olduğu kabul edilip buna göre işlem yapılır.” olarak değiştirilmiş oldu.
Kısaca 150 euro ya kadar ticari miktar ve amaç arz etmeyen ve ithali yasak olmayan (cep telefonu, alkollu içkiler,sigara,puro,ilaç,sporcu yada gıda takviyeleri,parfüm dahil tüm kozmetik ya da ithali yasak teknik eşyaların haricindeki) hediye yada eşyaları yılda toplamda maksimum 5 kere olmak üzere ve maksimum 2 ayda 1 seferi aşmadan hiç vergi ödemeksizin getirebilirsiniz diyor yeni kanun. Yani süre sınırı getirilmiş. Vergi boyutu ise tedavi amaçlı olmayan ilaç ve kozmetik ürünlerinden 150 eur’onun altında olsa bile vergi uygulanacağı yönünde. 150 euro’nun üstü 1500 euro’ya kadar olan ürünleri ise ticari miktar arzetmemek şartı ile AB ülkeleri çıkışlı ise %18,ABD’nin de dahil olduğu diğer ülkelerden çıkışlı olması durumunda ise %20 maktu vergi yada uluslararası tabiriyle lum sum tax ödeyerek getirtebileceğiz anlamı çıkıyor. Maktu vergiler, mükellefler arasında ayrım yapılmaksızın , herkesten eşit olarak alınan vergilerdir. Baş ve damga vergilerini en yaygın maktu vergi çeşitlerindendir.
Kararın iptali için dava çalışmaları sürüyor. Ama davaya karşı çıkanların önemli bir kısmı yurt dışından kozmetik,elektronik alışverişi yapanlar .İlginçtir ki süreli bilimsel dergi veya kitap abonesi gerek akademisyen gerekse öğrencilerden karara tepki yok denecek kadar az. Sosyal Paylaşım ağlarından grup kuran tepkililere yine binlerce kişi online destek oluyor, İnternet siteleri açıp kararı protesto ediyor bu konuda kanuni davada açılmış durumda. Bakalım seslerini karar merciilerine duyurabilecekler mi ?
Yasaklara karşı hızlı strateji geliştiren bir toplum olduğumuz ortada.Hemen bu yasağı nasıl delerizi düşünüyoruz ,halk alternatif yollarada başvurmuş bile. Biliyorsunuz Türkiye’de BTK,TİB gibi kurumların kararları ile aralarında Youtube,Google gibi sitelerinde bulunduğu birçok site kapatılmıştı ve bir bölümünde yasaklar devam ediyor. Hatta yeni kısıtlamalar bile gündemde. Ama geçmişte aralarında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın da bulunduğu büyük bir kesim bir kaç küçük DNS değişikliği ile bu yasaklı sitelere giriş sorununu çözmüştü. Kulağıma gelen bilgilere göre bu sorunla da Türk halkı kaynaşmış gibi. 150 Euro’luk kota doluncaya kadar alışverişi sorunsuz yapan Türk halkı , kota dolunca satın aldıkları ürünleri o ülkedeki akraba,dost ve arkadaşlarını kullanarak getirtiyorlarmış. Bir kısmı ise alıcı ismini /adresini yine Türkiye’deki eş dost isim ve adresi yazarak getirtiyormuş. Bunun kontrolü üzerinde hükümet nasıl bir çalışma yapacak merak etmekteyim. Çünkü kota dolumunu isim bazlımı,yoksa adres kıstası ilemi kontrol yapacağı soru işareti. Yurt dışından sipariş verirken Türkiye Cumhuriyet kimlik numaramızı yazamadığımız gerçeği varken aynı işyerindeki yüzlerce çalışan ve aynı isme sahip yüzlerce kişinin olduğu zamanlarda kontrol mekanizması nasıl hareket edecek,burası muamma.Ama görünen o ki Türk halkı işini biliyor.
Ömer Demir
STRAWBERRYNET’ten gelen açıklamayı aynen aktarıyorum.
“Ne yazık ki son düzenlemelerle ile bugüne kadar bizim de satış yaptığımız siz değerli müşterilerimiz de dâhil olmak üzere posta yolu ile size ürün göndermiyoruz.bu kısıtlamanın özellikle kozmetik ürünlerine getirilmesinin hem sizin açınızdan ve hem de bizim açımızdan adil olmadığını düşünüyoruz ve Türkiye’nin bu uygulamayı yapan tek ülke olduğunun altını çizmek istiyoruz.Tüketici olarak kendi ihtiyacınız için küçük oranlarda yapacağınız satın alma özgürlüğünüzün sizin en doğal hakkınız olduğuna inanıyoruz.bu doğrultuda bazı konuları size açıklama ihtiyacı hissediyoruz geçen yılbasında çıkan bazı haberlerde strawberrynet ’in Türkiye cirosu hakkında akıl almaz rakamlar yazılmaktadır. bunlar çok abartılmış, herhangi bir kaynağa dayanmadan uydurulmuş bilgilerdir. böyle abartılmış gerçek dışı bilgiler yetkililerin yanlış yönde dikkatlerini çekmiştir.uluslararası serbest ticaretin engellenmesi, sınırların kapatılması hiçbir zaman halka fayda getirmez. bu tür uygulamalar ürün çeşidinin ve kalitenin düşmesine yol açar.
rekabetin yok edilmesi tüketicilerin kaybetmesine, belli grupların yüksek karlar elde etmesine neden olur.bu hakkınızı istediğinizi biliyoruz ve sizi destekliyoruz.bir tüketici olarak, nereden ve kimden satın alacağınızı seçme özgürlüğüne sahip olmanız gerektiğine inanıyoruz.Türkiye’de bulamadığınız bir ürünü yurtdışından getirme hakkına sahip olduğunuza inanıyoruz.büyük şehirler dışında görev yapan doktor, öğretmen ve diğer meslek sahiplerinin büyük mağazalara ulaşma imkânı yoktur. ülkenizin her noktasında görev yaparken tüm kozmetik ürünlerine ulaşma hakkına sahip olduğunuza inanıyoruz.yoğun bir çalışma temposunda mağazaları gezme olanağınız yoksa zengin ve kaliteli çeşitleri içeren bir web sitesinden alışveriş hakkına sahip olmanız gerektiğine inanıyoruz.dünyada 200 ülkeye yaptığımız hizmeti sizin için de yapmaya devam etmek isteriz. bu yanlışlığın düzeltilmesi için yetkililere sesimizi duyurmaya ve anlatmaya devam edelim.bu konuda yoğun bir çalışma içerisinde olduğunuzu, yetkili makamlara ve ilgili stk’lara bilgilendirme yaparak girişimlerde bulunduğunuzu görüyoruz ve buna devam etmeniz halinde bu durumun düzeleceğine inanıyoruz. bizde uluslararası alanda girişimlerimizi sürdürmeye devam ediyoruz.
Saygılarımızla.”
