Trendy

NationalTürk yorumcularımızdan Ekonomi ve Borsa uzmanı Ömer Demir ‘in “Trendy” adlı yazısını sizlerle paylaşıyoruz;

26-27 Nisan 2011 tarihinde yaptığı toplantılarının ardından faiz kararını açıklayan Amerikan Merkez Bankası (FED) ekonomik toparlanmanın ılımlı bir hızda ilerlemeye devam ettiği ve işgücü piyasası koşullarının aşamalı bir biçimde gelişme gösterdiğini ifade ederek , faizleri tarihi düşük seviye olan ,sıfır ile % 0.25 aralığında bırakırken, 600 milyar dolarlık tahvil alım programının (QE2) önceden açıklandığı üzere 30 Haziran 2011´de sona ereceğini bildirdi. Bununla birlikte Fed, gerektiği takdirde portföyündeki ABD hazine tahvilleri ile mortgage destekli menkulerin miktarında ayarlamalar yapacağını belirtti ve enflasyonda yükselişin geçici olduğunu, istihdam piyasasının ise hala endişe verici olduğunu,gıda,enerji sektörü ve emtiadaki fiyat artışının enflasyonu yukarı çektiğini, ancak bunun geçici bir durum olmasının beklendiğini belirten Amerikan Merkez Bankası acaba söylemlerinde ne kadar samimi?

HİPERENFLASYONA DOĞRU

Amerikan Merkez Bankası bir süre daha faiz oranlarının düşük tutularak ekonomiyi canlandırma çabalarına devam edileceği mesajını verirken aşırı ısınan ekonomik çarkların varlığından bi haber sanki. FED, daha önce %1.3 ile %1.7 arasında öngördüğü enflasyon beklentisini 2011 yılı için % 2.1 ile 2.8 aralığına yükseltirken ,büyüme beklentisini ise % 3.4 ile 3.9 aralığından, % 3.1 ile 3.3 aralığına çekti.Keza piyasaların beklediği tarih olan 16 Mayıs 2011 tarihinde Fed’in borclanmasının ne kadar rahat olacağı muamma konusu. FED’in rekor düşük seviyede seyreden faiz oranlarını sabit tutma kararı belki süpriz olmadı ama kararın ardından Dolar Endeksi 2008’den bu yana son üç yılın en düşük seviyesi olan 73 puanlara geriledi,bu seviyenin altındaki 80 seviyeleri ise çöküşün habercisidir; altının onsu ise tarih yazdırmaya devam ediyor 1534 seviyesi test edildi, 1 kg külçe altın tarihinde ilk kez 50.000 dolara dayandı.

BÜYÜK RESİM

2008’de 17 dolardan işlem gören gümüş (SILVER) şimdilerde 50 dolar mertebelerinde,aynı yıl 650 dolar olan altının onsu 1534 seviyelerinde ve EURO/USD paritesi ise 1.20’ler seviyesinde iken bugünlerde 1.50 ler düzeyi konuşuluyorsa bence ABD ciddi bir enflasyon riski ile karşı karşıya. Bugün belki ABD gibi büyük bir ekonominin çöküşünü kimse beklemiyor olsada hala böyle bir ihtimal var. Gerçi tüm dünyada bugünlerde gündem konusu Avrupa’nın sevilmeyen çocukları PIIGS’lerin (Portekiz,İrlanda,İtalya,Yunanistan,İspanya) borçları iken ,Yunanistan’ın bütçesinden çok büyük borçları gündemde iken, büyük resimde ABD’nin sanal ekonomisinin gelmiş olduğu nokta ,tüm Avrupa Birliğinin borçlarının kat kat daha fazlası.Bu borçlarla uzun yıllar gidemeyeceğide aşikar. Hatta Haziran 2011 de yeni bir parasal genişleme (QE3) planını devreye sokmaz ,yeni parasal muslukları açmaz ise kısa vadede çöküş gelir. Çünkü 2008 de çöken piyasaların yukarı gitme sebebi sadece FED’in piyasalara para pompalamasından kaynaklaniyor . Yoksa 2008’de yaşanan bu denli büyük bir çöküş kısa vadede düzelmedi, borsaları yukarı taşıyan tek neden FED’in dünyaya sürdüğü para bolluğu.

Şöyle bir gerçek var Amerikan Merkez Bankası kuruluş tarihi olan 1913’den bugüne bastığı para miktarı 1 trilyon dolar iken ,son üç yıldaki FED’in bilançosu 3 trilyon doları geçti. Kısaca FED krizle birlikte son 98 yıllık geçmişinde ,piyasadaki mevcut parasının iki kat fazlasını ,son üç yılda piyasaya pompaladı. Şimdi piyasalar 3. niceliksel gevşeme programı olmayacağından bunun yansıması olan enflasyonist etkinin kalıcı olmayacağı görüşü ile ABD borsalarını yukarıya taşıdı. Ama trend bu yönde ,o yüzden piyasa oyuncuları verileri kendi pozisyonlarına göre değerlendiriyor. Şayet trend değişince yatırımcılar şöyle düşünecek ; senetler değerine ulaştı ,bol likititeden ötürü artık enflasyonist korkularda yok ,derlerse piyasa boğalardan ayılara geçer ki ,o zaman 2008 aranır hale gelir. Özetle ;Haziran 2011 deki beklenen QE3 sadece bahane ,trend ne yöne dönerse veriler öyle algılanacak,ama ABD in sürekli borçlanması sayesinde finansal sistemini kaosa sürüklediği gözler önünde.

GERÇEKÇİ NOTLAR

Geçen hafta; kredi derecelendirme kuruluşu Standart & Poor cesurca bir adım atmış ve tarihinde ilk kez ABD’nin kredi görünümünü durağan’dan,negatif”e çekmişti. Gerçi kararın ardından Başkan Obama kurmaylarıyla tv kanallarını gezmiş bu kararın gerçekçi olmadığını belirtmiş ve S&P’yi tehtit etmişlerdi. Dünyanın hangi ülkesi olursa olsun en küçük ekonomik bozulmada ,o ülkenin notunu düşürmede pek çabuk davranan kredi derecelendirme kuruluşları ABD’nin yıllarca halının dibine süpürülmüş kötü gidişatını artık saklayamamış olacak ki kararını açıkladı. Olayın kahramanı 15 trilyonluk sanal bir bütçeye sahip bir ülke olunca görülmesi zor olmuş olabilir. Kararın ardından gözler diğer kredi derecelendirme kuruluşları MOODYS ve FITCH’e çevrildi ama belkide siyasi sebeplerle bu karar teyit edilemedi. Bu kararın diğer kuruluşlarcada teyidi piyasaları ters düz etmeye yeterde geçer.

Ve … ALTIN

Krizden bugüne QE1,QE2 gibi çeşitli isimlerle piyasaya sürülen,Avrupa’ya yardım amaçlı gönderilmiş yaratılan fazla para, piyasada sterlize edilmedikçe Merkez Bankaları için risk hala mevcut. Ancak şuanki durumda bu yaratılan paranın ekonomiye ivme kazandırması beklenirken oluşan küçük enflasyonlara yönetimler tarafından göz yumulmaktadır. Yani kontrollü enflasyon iyidir. Bununla beraber Merkez Bankaları fazla parayı ancak yüksek emtia fiyatlarıyla piyasadan çekeceklerini düşünmektedir. Ama her geçen gün yükselen altın,petrol,diğer emtia ve gıda fiyatları enflasyon üzerinde ivmeli hareket yaptırmakta ve enflasyon üzerindeki kontrolü kaybetmelerine neden olmaktadır. Yatırımcılar sadece hali hazırdaki likitideye göre değil yaratılacak paralara göre de kendilerini enflasyondan korumak istedikleri için altın almaktadır.

30 mayıs 2011 de yeni bir parasal genişleme kararı çıkarsa altının onsuna 1700 dolarlar ,pariteye ise 1.60 lar yolu açılır ve borsalarda yeni yeni zirve yollarına girer. Parasal genişleme beklenildiği gibi kabul edilmezse, bu yine altın’a yarar, piyasalar bu kararı Senato FED’e borç vermedi diye sindirir. Bunun sonucunda borsalar düşer ,ama paralar yine güvenli limana kayar.Yani her halukarda altın yukarı! Emtia piyasalarıyla ilgili yatırım gurusu ilan edilen Jim Rogers’in hafta içi yaptığı bir açıklamada ‘’insanlar altını on sene önce almalıydı’’ söylememine de hak vermemek elde değil. Çünkü altın son 11 yıldır soluk almadan yükseliş trendinde!

Ömer DEMİR