Sen vergi verirsen devletin aldığı algıdır.
Sen vergi vermezsen senin cebindeki çalgıdır.
Sen çalgını çalmaya bak.
Ben sözcüklerimle oynamaya başlıyorum….(Özdemir Asaf –yuvarlağın köşeleri)
80’li yıllarda hep dönen bir replikti ‘alınan her vergi sana ,yol su elektrik olarak geri dönecektir diye’ .Hatta bir çeşit Bumerang derdik belkide.
Seksenlerden bugüne çok şey değişti ama Türkiye’de vergi politikası hala aynı.Bu temel sorun aslında İktisat 1. Sınıflarda okutulan dolaylı vergi/ dolaysız vergi prensibinden başka bir şey değil.
Çünkü gelişmiş ülkelerle, geri kalmış ülkelerin arasındaki en büyük farklardan biridir bu prensip.
Kısaca gelişmiş ülkelerde dolaysız vergi, yani maliye ve vergi dairelerine ödenen vergi yüksek ,Ötv ,Kdv vs gibi dolaylı yollarla aldığı vergi toplam vergi oranına göre düşüktür.
Ama Türkiye’de dolaylı vergi oranı %75 lere yaklaşmış , dolaysız vergileri yekünü ise konsolide bütçe gelirleri içerisinde yüzde %25 de kalmıştır.
Devlet “benim vatandaşım,mükellefim gelirini doğru düzgün beyan etmezse vergisini düzgün ödemezse , ben de ne yaparım, her alışverişinde hizmet ve mallara vergi koyarım , böylece vergi gelirinde oluşan açığımı bu şekilde kapatırım” deyip yıllardır vergi politikasını hiç değiştirmemiş.
Aslında kimi Maliye Bakanları çıkmış bende ticaretin içindeyim vergi kaçırtmam desede önüne geçememiş dolaylı vergileri bir türlü düşürememiştir.
Türkiye’deki şu andaki vergi politikası herkes için ‘ hem kazandığın paradan hem harcadığın paradan alınır‘ilkesiyle çalışmaktadır.
2010 yılı içinde toplanması öngörülen kurumsal vergisi tutarı da 20 milyar 71 milyon lira olarak belirleniyor. Buna karşılık, devlet sadece akaryakıt ürünleri ve doğal gaz kullanımıyla vatandaştan 30 milyar 695 milyon lira Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) almayı planlıyor.
100 tl’lik bir cep telefonu faturasında ise vergi oranı %30 u buluyor. 59 liralık kullanım ücretine karşılık aboneden 14 tl KDV, 20 tl Özel İletişim Vergisi alınıyor.
Hatta sadece 1 tl’lik diğer kesinti adı altında alınan kesinti bile 70 milyon abonesi bulunan Telekom a aylık 70 milyon tl gibi inanılmaz bir gelir sağlıyor.
Yüzlerce vergi çeşidi bulunan birülkede kimsede diğer kesinti denilen bu gideri önemsemiyor bile.
ÖTV tahsilatının tütün mamullerinde 16 milyar 417 milyon lira, motorlu taşıtlarda 3 milyar 803 milyon lira, alkollü içkilerde de 2 milyar 166 milyon lira olması bekleniyor.
Devletin bu yıl için öngördüğü Özel İletişim Vergisi de bütçede 4 milyar 829 milyon 820 bin lira olarak yer alıyor. Yapılan hesaplamalara göre, ülkemizde sigara üzerindeki vergi yükü yüzde 78,25’e ulaşıyor.
Halen 7 liraya satılan bir paket sigara için vatandaş, 4,41 lira ÖTV, 1,067 lira da KDV ödüyor.Yani geçenlerde Uluslar arası bir sigara üreticisinin Türkiye müdürünün açıklaması olan 7 liralık sigaranın sadece 1 lirası şirketimize giriyor açıklaması doğru görünüyor.
Böylece 7 liranın 5,47 lirası vergilere gidiyor.
Yukarıda bahsettiğimiz KDV ve ÖTV tutarların, motorlu taşıtlar ve akaryakıt fiyatları içinde de önemli miktarda. Motorlu taşıtlardaki vergi yükü ortalama yüzde 40.
Markası x olan 2010 model 1600 motor hacimli bir otomobilin vergi öncesi 30 bin 221 lira olan fiyatı, vergi sonrası 49 bin 600 liraya satılıyor.
Bu otomobil için alıcı 11 bin 181 lira ÖTV, 7 bin 452 lira KDV olarak devlete dolaylı vergi veriyor. 2000 motor hacimli bir otomobilde ise vergi yükü yüzde 50’lere çıkıyor.
Kurşunsuz benzinin satış fiyatının % 67, motorinin % 58, gaz yağında %48, otogazın da tam tamına %80ini vergi oluşturuyor. KULLANIM ÜCRETİ 1 LİRA, FATURA 17 LİRA oluyor.
Bir sabit telefonda kullanım ücreti 1,33 lira ise , fatura tutarı ise 17,10 lira olarak hesaplanıyor. Söz konusu sabit hat abonesinin faturasında aylık ücret 11,15 lira, diğer ücretler de 0,38 lira olarak faturalandırılıyor.
Bu faturanın KDV tutarı 2,31 lira, Özel İletişim Vergisi tutarı da 1,93 lira, Bu şekilde 1,33 liralık konuşma yapılan fatura için vatandaşın cebinden 4,24 lira vergi çıkıyor.
Aşagıdaki Gelirler İdaresi Başkanlığının linkinde 310 adet vergi türleri mevcut bakın bakalım kaç tanesine tabisiniz.Bu arada aracınız varsa ay sonuna kadar MOTORLU TAŞIT VERGİSİ’ ni yatırmayı unutmayın.
Kalın sağlıcakla…
Ömer Demir
Yazarın tüm yazılarına gözat »
