Ukrayna’daki yönetim karşıtı olayların ardından Kırım’da meydana gelen gerginlikle ilgili Batılı ülkelerin Rusya’ya yaptığı uyarıya Ukrayna’nın en önemli komşularından Polonya da katıldı.
Ukrayna ile tarihi bağları bulunan ve ülkenin Batı’ya yöneliminin en büyük destekçilerinden Polonya, 2012’deki Avrupa Futbol Şampiyonası’nı birlikte düzenlemişti. Polonyalı yetkililer, son gelişmelerden sonra Kırım’daki olayların yakın geçmişte Balkanlar’da ya da Osetya ve Abhazya’da yaşananlara benzeyebileceği uyarısında bulundu.
Polonya Parlamentosu’nun üst kanadı Senato’nun Başkanı olan Bogdan Borusewicz, Rusya’nın müdahalesi durumunda Ukrayna’nın bölünebileceğini söyledi.
Borusewicz, bir grup Türk gazeteciye yaptığı açıklamada, “Rusya ile Ukrayna arasında Kırım hakkında bir çatışma söz konusu olursa bu durum Balkanlar’daki anlaşmazlıklara benzeyebilir” dedi. Borusewicz, şu an için böyle bir tehlike bulunmadığını ancak “belirsizliğin de devam ettiğini” kaydetti.
Kırım’da parlamento ve başbakanlık binası, silahlı gruplar tarafından ele geçirilmiş ve Rus bayrağı çekilmişti. Ayrıca Simferepol’deki (Akmescit) havaalanının da silahlı grupların elinde olduğu bildiriliyor.
Simferepol’de bulunan Rus üssüne ve Kırım’da yaşayan yaklaşık 260 bin kişilik Tatar nüfusa işaret eden Borusewicz, Ukrayna’nın bu üste egemenlik hakkı olmadığını belirtti ve “Rusya sükunetini korursa ben bir tehlike görmüyorum. Asıl mesele Rusya’nın nasıl davranacağı” diye konuştu.
Rusya’nın bölgedeki askeri hareketliliğine ve yaptığı tatbikatlara dikkati çeken Borusewicz, Kırım parlamentosunun silahlı kişilerce ele geçirilmesi ve Rus nüfus ile Tatarlar arasındaki gerilim konusuna değinerek, “Eğer taraflardan biri sükunetini kaybederse durum daha da zorlaşabilir” uyarısında bulundu.
Borusewicz, hem Avrupa hem de yaklaşık 5 bin Tatar bulunan Polonya için Tatarların durumunun önemli olduğunun altını çizerek, “Sınırların değişmesi ihtimali Türkiye için de problem. Rusya daha önce de benzer denemeler yaptı, Abhazya ve Osetya’da olduğu gibi. Ama elbette Kırım Osetya değil, Ukrayna da Gürcistan değil” diye konuştu.
– Ulusal Güvenlik Bürosu Başkanı: “Çatışma ihtimali göz ardı edilemez”
Polonya’nın iç ve dış güvenliğinden sorumlu olan Ulusal Güvenlik Bürosu’nun Başkanı Stanislaw Koziej de Ukrayna ile ilgili gelişmeler hakkında kaygılı olduklarını belirtti. Koziej, ülkesinin Ukrayna ve Kırım’da olup biteni çok yakından takip ettiklerini, durumun çok tehlikeli olduğunu söyledi.
Ukrayna’yı Polonya için “aşırı derecede önemli bir ülke” olarak tanımlayan Koziej, “Biz Ukrayna’da Batı yanlısı eğilime destek verdik. Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’in bunu kesintiye uğratması çok büyük tehlike oluşturdu” dedi.
Koziej, Ukrayna’nın batıya yöneliminin kesintiye uğramasının “Rusya’nın çıkarları nedeniyle” meydana geldiğini belirterek, şunları söyledi:
“Rusya için Ukrayna’nın kendi etkisi altında kalması çok önemli. Gördüğünüz gibi Rusya durumu daha da karmaşık hale getirmek için her şeyi yapıyor. Kırım yarımadasında Rusya’nın etkisiyle neler olduğunu hepimiz görüyoruz. Osetya, Abhazya ve Gürcistan’da olduğu gibi bir askeri çatışma ihtimalini göz ardı edemeyiz. Bu yüzden Ukrayna’da olanları izlemekle kalamayız. Ukrayna’da olanları izlemek bizim için rahatsızlık verici. Biz Batı ülkeleriyle yakın işbirliği içinde olmak isteyen şu andaki yönetimi desteklemek istiyoruz. Her türlü yardımı teklif ediyoruz ama sonuçta ne olacağına Ukrayna halkı karar verecek.”
Ukrayna’da durumun ne yöne gideceğini şu anda tahmin etmenin zorluğuna işaret eden Koziej, “Şu an orada çok dinamik bir devrim yaşanıyor. Siyasi elitten ziyade meydandaki göstericiler durumu kontrol ediyor. Bu Ukrayna’nın en büyük sorunlarından birisi şu anda. Ukrayna’da istikrarlı bir yönetimin kurulması konusu tabii ki en önemli konu bizim için” dedi.
Koziej, Ukrayna’dan Polonya’ya herhangi bir tehdit gelmediğini, bir mülteci akını ile de karşılaşmadıklarını söyledi ve sınır trafiğini kontrol altında tutabildiklerini kaydetti.
Şu ana kadar en kötü senaryo olan “iç savaşın” yaşanmadığını belirten Koziej, “Daha fazla karmaşa beklemiyoruz. Bir iç savaş ihtimali çok yüksek değil ama Kırım yarımadasında yerel bir çatışma daha ihtimal dahilinde görülüyor” dedi.
Koziej, Polonya Senatosu Başkanı Borusewicz’in Balkanlar benzetmesi konusunda ise şunları söyledi:
“Balkanlardan ziyade ben durumu Gürcistan ile Abhazya ve Osetya arasındaki duruma benzetiyorum. Kırım’dan ülkenin diğer bölgelerine de çatışmanın yayılma ihtimalini göz ardı edemezsiniz tabii ama ben bunun çok da mümkün olduğunu düşünmüyorum. Kırım dışında Ukrayna’nın doğusunda çok fazla karmaşa görünmüyor. Rusya’dan etkilenerek böyle şeyler olabilir ama bu yapay bir süreç olur.
Balkanlarda ayrılmalar doğal gelişti. Çatışmalar doğal yolla ortaya çıktı. Ama Ukrayna’da bu dışarıdan ve Rusya tarafından yapay olarak desteklenmiş olur. Umarız Rusya belli risk sınırlarını aşmaz. Çünkü bu durum Rusya’nın kendisi için de çok tehlikeli olabilir ve durum kontrolden çıkabilir. Kırım bana göre çok ciddi bir tehlike. Rusların orada bir deniz üssü var. Kendi halkını koruma mazeretini kullanabilir.”
