Sportif alanda zihinsel performans antrenörlüğü yapan bir sosyal bilim uzmanı olan Ersin Afacan ‘ın bu haftaki “ Müziğin performans üzerindeki etkisi ” adlı makalesini sizlerle paylaşıyoruz.
Müzik, sporcuların zihinsel olarak hazırlanmalarına ve önlerindeki maça odaklanmalarına yardımcı olur. Yani maç için iyi bir mental durumu yakalamada müzik dinlemek fayda sağlar. Müzik, performans kaygısını veya maç öncesi aşırı sinirliliği dindirmeyi sağlayacak önemli bir mental taktiktir. En sevdiğiniz müziği dinleyerek maç öncesinde coşkunuzu arttırabilirsiniz ki bunu da yapmanız gerekmektedir. Çünkü sadece fiziksel olarak ısınmanız yeterli olmaz ayrıca zihinsel olarak da kendinizi hazırlamanız gerekmektedir.
Maç stresi, birçok sporcunun dikkatinin dağılmasına neden olabilir. Yarışmadan önce baskı hissederseniz müzik, rahatlamanızı sağlamak için mükemmel bir araç olabilir.
Dolayısıyla müzik aşağıdaki maddelerle oyun öncesi zihinsel durumunuzu olumlu etkileyebilir.
1. Performansınızdan önce yoğun bir coşku ve enerji vererek
2. Odaklanmanızı yükselterek ve yarışmayla yüzleşmenizi sağlayarak
3. Yarışma öncesi zihninizi kontrol ederek
4. Maç öncesi zihinsel provanız için olumlu bir arka plan sağlayarak
Bugün ipodların da gelişmesiyle birçok sporcu, yarışma için zihinsel olarak hazır olmak veya uzun süreli sıkıcı antrenmanlar için kendilerine yardımcı olması için müziği kullanır. Mesela 2008 Olimpiyatlarının en popüler oyuncusu olan yüzücü Michael Phelps için müzik dinlemek yarış öncesi rutininin önemli bir bölümüydü. Yarışın başlamasından birkaç dakika öncesinde kulaklıkları kulağından çıkartıp yarış için soyunan Phelps, yarış öncesi motivasyonunu tavana çıkarmak için hip hop müziğini kullanıyor. Phelps’in zihnini pompalayan ipoduna yüklediği şarkıların çoğu Jay-Z, Lil’ Wayne, Young Jeezy, Eminem ve Outkast gibi şarkıcıların şarkılarıdır. Başka bir misal olarak da bayan tenisçi Ana Ivanoviç’i gösterebiliriz. Ivanoviç bir röportajında “Maç öncesi ipod dinlemek için 15-20 dakikamın olmasını isterim. Çünkü bu sinirlerime iyi gelir” demişti. Peki hangi tür müzikleri dinlemelisiniz? Dinleyeceğiniz müzik türü, sizin kişisel seçimlerinize ve başarmak istediklerinize bağlıdır.
Müzik konusunda sadece bireysel değil takım çalışması da önemlidir. Yani takımı özellikle ısınmada coşturmak ve rahatlatıp kendinden daha emin bir hale getirmek için statta/salonda en çok sevdikleri şarkıların çalınmasının faydası çok olur ki ben çalıştığım takımlarda bu uygulamayı yapıyorum. Mesela geçen sezon Altay’da çalışırken takımın ortak şarkısı “Apaçi” müziği idi. Yine geçen sezon Balıkesirspor’da iken takımın ortak şarkısı “Life is Life” idi. Geçmiş yıllarda DYO-KSK’de iken Sezen Aksu’nun “Gidemem” şarkısı sporcuların dilinden düşmüyordu. Yine geçmiş yıllarda Denizlispor’da çalışırken Ebru Gündeş’in “Harikasın” şarkısı ön plandaydı. Ayrıca bu ortak şarkılar takımın kolektif bilincinin gelişmesine katkı sağlamaktadır.
Müzik, Phelps’in ve Ivanoviç’in işine yarıyorsa sizin de işinize yarayabilir. Dünya çapında elit pek çok sporcu, onların alana geçmelerine ve doğru yoğunluğu kurmalarına yardımcı olması için müziği kullanmaktadır. Maç önceleri yeteri kadar belirli müzikleri çalarsanız bu işlem sizi doğru bir zihinsel duruma sokar.
Yarışma öncesi ister sizi gaza getirecek hızlı-tempolu müzik olsun isterse de rahatlamanızı sağlayacak yavaş müzik olsun müziği performans destekçisi ve iticisi olarak kullanabilirsiniz. Çünkü sporda hedefe ulaşmak için bütün etkenler destek olmalıdır. Dolayısıyla performansınızın zihinsel olarak provasını yaparken en sevdiğiniz müziği dinlemekten daha güçlü başka ne etki olabilir?
Ersin AFACAN
