Sportif alanda zihinsel performans antrenörlüğü yapan NationalTurk yorumcusu Ersin Afacan’ın ‘Mobbing ve Şenol Güneş’ başlıklı yazısı;
Futbolu bırakan Bursaspor’un eski file bekçisi Sebastien Frey, Fransa’nın So Foot adlı dergisine “Şenol Güneş, gelir gelmez bana ‘Bak ben hiç yabancı kaleciyle çalışmadım. Bu durum burada da değişmeyecek’ dedi. Sonra da kasıtlı olarak Noel’in olduğu 24 Aralık’taki bir karşılaşmada beni oynattı. Bu tür ucuz numaralarla ve bıktırma taktiğiyle sık sık karşı karşıya kaldım. O sezonun bitiminde eve geldiğimde, ‘Bir yıl daha böyle itilip kakılmaya niyetim yok. Bir daha Bursaspor’a dönmeyeceğim’ dedim. Sonuçta neyse ki, kulüple sözleşmemin feshi konusunda anlaşmaya vardık” ifadesini kullandı. Frey, Bursaspor’da teknik direktör Şenol Güneş’in kendisinin motivasyonunu kaybetmesine neden olduğunu ve futbolu erken bırakmasına da tecrübeli teknik adamın kendisine karşı tutum ve davranışlarının yol açtığını bildirdi. (NTVSpor)
Şenol Güneş, benzer uygulamayı Cenk Gönen’e de yapmış ve tecrübeli file bekçisinin BJK’den ayrılmasında rol oynamıştır. Haber sitelerinden okuduğumuza göre Şenol Güneş, futbolcularıyla yaptığı görüşmede tahtaya “İkinci kalecim Tolga, üçüncü kalecim Cenk Gönen” yazdı. Beşiktaş’ın hocası, herkesin merakla beklediği ilk tercihini ise boş bıraktı.” (Eurosport) Bu basına yansıyan bir olay iken basına yansımayan özellikle sezon öncesi hazırlık kamplarında Şenol Güneş’in Cenk Gönen’e karşı olumsuz tutumu oldu mu? Kim bilir, belki bir gün Cenk Gönen de Frey gibi açıklama yapacaktır.
Bütün bu yaşananlar aklımıza mobbing kavramını getirmektedir. Peki mobbing nedir? İşyerlerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer kişi ya da kişilere yönelik gerçekleştirilen, belirli bir süre sistematik biçimde devam eden, yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan; mağdur ya da mağdurların kişilik değerlerine, mesleki durumlarına, sosyal ilişkilerine veya sağlıklarına zarar veren; kötü niyetli, kasıtlı, olumsuz tutum ve davranışlar bütününe mobbing (işyerlerinde psikolojik taciz) denir (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı;2014,9) Yani Şenol Güneş’in sözleşmeleri devam eden ve takıma katkı sağlayan bu üst düzey iki kaleciye karşı tutumunun temel amacı, onları yıldırıp kulüpten uzaklaşmasını sağlamak ve akabinde istediği kaleciyi rahat bir şekilde oynatmaktır. Halbuki elit bir antrenör, uzlaşı yolunu seçerek takımın menfaati için performansı ve yeteneği en iyi olan kaleciyi oynatır. Dolayısıyla sadece Şenol Güneş değil pek çok antrenör, yıldırma davranışları ile oyuncuların çalışma yaşamlarını zorlaştırmakta ve başka kulüplere transfer olmasına sebebiyet vermektedir.
Çünkü başka yöntemlerin uygulanma imkanının olmadığı durumlarda yöneticiler, güç ve otorite kullanarak değişikliklerin kabul edilmesini zorlayabilir. Özellikle değişikliğin acilen uygulanması gereken durumlarda kullanılan yöntem “tehdit ve baskı yapma” yöntemidir (Sabuncuoğlu ve Tüz;1995,178) Çünkü saldırma, en ilkel savunma mekanizmasıdır. Saldırma, amaca varmada engelle karşılaşan bireyin öfke, fiziki şiddet ve tahrip eylemleri ile saldırganlık enerjisini engele yöneltmesidir (İnceoğlu;2010,138) Dolayısıyla Şenol Güneş ve benzeri antrenörler, özellikle transfer dönemi sona ermeden saldırganlık enerjisini istemedikleri oyunculara baskı ve yıldırma yöntemi ile yöneltmekte ve onların kulüp değişikliğini bir an önce yapmasını istemektedir.
Ayrıca, mobbing sadece sporda değil iş yaşamının her alanında meydana gelmektedir ve iletişim becerisinin zayıflığından kaynaklanan olumsuz bir durumu ifade etmektedir. Bu nedenle, kulüp yöneticilerinin ve sporcu menajerlerinin, spor alanlarındaki bu yıldırma davranışlarının önüne geçmesi ve sporcuların motivasyon ve özgüven gibi mental becerilerini korumalarına yardımcı olması için, antrenörlerin hem yetki alanlarını sınırlandırmaları hem de yaptıkları davranışların yanlışlığını anlatacak iletişim yollarını kurmaları gerekmektedir. Sporcular ise sporda psiko-sosyal alanlarda çalışan bir mental antrenörden destek alıp yıldırma davranışlarına maruz kaldıkları dönemi en az hasarla atlatma yolunu seçmelidir.
Ersin Afacan / NationalTurk
KAYNAK
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı; İşyerlerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Bilgilendirme Rehberi, Özel Matbaası, Ankara-2014
İnceoğlu, Metin; Tutum Algı İletişim, Beykent Üniversitesi Yayınları, İstanbul- 2010
Sabuncuoğlu, Zeyyat – Tüz, Melek; Örgütsel Psikoloji, Ezgi Kitabevi, Bursa- 1995
http://www.ntvspor.net/haber/haber-t/145162/freyden-gunese-agir-elestiri
http://tr.eurosport.com/futbol/super-lig/2015-2016/cenk-gonen-besiktas-tan-neden-ayriliyor_sto4859360/story.shtml
