Küresel piyasalarda eksi fiyata düşen petrol şoku

Batı Teksas tipi ham petrolün mayıs vadeli ve fiziki teslimli sözleşmelerinde, vade sonuna bir gün kala düşük hacimle de olsa eksi fiyattan işlemler geçti.

Dün akşamki işlemlerde kontrat sahiplerinin, depolama zorlukları nedeniyle fiziki teslimattan kaçınması, pozisyonlarını kapatmak isteyen yatırımcıların vade sonuna bir gün kalan kontratlarda alıcı bulamamasına neden oldu.

Bu gelişmeyle WTI’ın mayıs vadeli kontratı dün eksi 37,6 dolar seviyesine kadar geriledi. En aktif vade olan haziran vadeli kontrat ise bir önceki kapanışa göre yüzde 22 değer kaybederek 13 doları gördü.

Petrol fiyatındaki hızlı düşüş ve piyasada yaşanan panik sonrası bir açıklama yapan ABD Başkanı Donald Trump, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkisiyle ülkede ham petrol fiyatlarının sıfır doların altını görmesinin “kısa vadeli” olduğunu belirterek, 75 milyon varil ham petrol alacaklarını kaydetti.

Açıklama sonrası WTI’nın aktif vadesi 15 dolara yükselirken, dün yüzde 7,5 azalışla 25,5 dolara inen Brent petrolün varil fiyatı ise bugün Asya piyasalarında sınırlı da olsa düşüş eğilimini sürdürerek 25 doların hemen altında işlem görüyor.

Analistler, Kovid-19 salgını nedeniyle ekonomik aktivitedeki düşüşün petrol talebini azalttığını, buna karşın devam eden üretimlerin depolama sorununa neden olduğunu ifade etti. Depolama kapasitesi azaldıkça maliyetin arttığına dikkati çeken analistler, bu nedenle fiziki teslimat istemeyen yatırımcılar ve vade sonu kapanış işlemlerinin panik havasına neden olduğunu söyledi.

Petrol fiyatlarında yaşanan şok, özellikle enerji devi şirket hisseleri ve fonları üzerinden pay piyasalarını da olumsuz etkiledi. ABD’de Dow Jones endeksi yüzde 2,44, S&P 500 endeksi yüzde 1,79 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,03 değer kaybetti.

Piyasalardaki her panik durumunda olduğu gibi dün yine dolar talebinin arttığı ve dolar endeksinin 100 seviyesini aştığı görüldü.

Petrol fiyatlarındaki düşüşün hızlanmasından önce kapanan Avrupa borsalarında ise dün alıcılı bir seyir izlendi. Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,47, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,45 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,65 değer kazandı.

Bugün petrol fiyatlarındaki düşüş ve neden olduğu panik havasının etkisiyle Asya borsalarında satıcılı bir seyir izleniyor. Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,3 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,5 değer kaybetti.

Yurt içinde, dün analistlerin direnç olarak nitelendirdiği 99.000 puanın üzerini test eden BIST 100 endeksi, günü bir önceki kapanışa göre yüzde 0,78 artışla 98.945,88 puandan tamamladı. Dün 6,9398’den kapanış yapan dolar/TL ise bugün bankalararası piyasanın açılışında 6,9450’den işlem görüyor.

Analistler, petrol piyasasındaki şokun, mayıs vadeli kontratın kapanması ve Trump’ın açıklamaları ile şimdilik atlatılsa da fiyatların seyri ve haber akışının bundan sonraki süreçte daha yakından takip edileceğini bildirdi.

Kovid-19 salgınına ilişkin haberlerin tüm piyasaların yönü üzerinde belirleyici olmaya devam ettiğini aktaran analistler, bugünün veri gündeminde ise Almanya’nın ZEW endekslerinin öne çıktığını söyledi.

Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 99.000 ve 100.000 seviyelerinin direnç, 97.000 ve 95.500’ün destek konumunda olduğunu, dolar/TL’de ise 6,90-6,96 bandının izleneceğini kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:

11.30 İngiltere, şubat ayı işsizlik oranı

12.00 Almanya, nisan ayı ZEW beklenti endeksleri

17.00 ABD, mart ayı ikinci el konut satışları