Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, ihracatçı olmayan küçük işletmelere döviz borçlanmayı yasaklayacaklarını, büyük şirketleri ise ihracatçı değillerse döviz borçlanmada finansal korumaya zorlayacaklarını açıkladı.
Devlet, Avrasya Tüneli, Osmangazi Köprüsü ve 3. Köprü gibi mega projelerde hükümet hazine garantisini dolar olarak öderken, küçük işletmelerin dolarla borçlanması yasaklanıyor. Gerekçe basit. Piyasadaki dolar talebini azaltmak. Böylece kurun düşmesi hedefleniyor. Fakat devlet ödediği devasa hazine garantileriyle bu talebin yaratılmasına kendi de yardımcı oluyor.
Bakan Mehmet Şimşek, TCMB’nin alacağı yetkiyle küçük işletmelere ihracatçı olmamaları halinde dövizle borçlanmayı yasaklayacaklarını, ihracatçılara ise son üç yıllık ortalama yıllık ihracatlarının, belirleyecekleri kata kadar döviz veya dövize dayalı borçlanmaya izin vereceklerini söyledi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Hazine Müsteşarlığı, BDDK, SPK ve TCMB’nin 2018 bütçe görüşmelerinde konuşan bakan Şimşek, “Örneğin son üç yılda diyelim ki 100 milyon dolar ortalama ihracat yaptıysa, belki 300 milyon dolara kadar, bunlar da kesin şekillenmedi, bu bir çalışma, belki üç katı, beş katı olur bir kata bağlayacağız” diyerek şunları da ekledi:
“25 bin firmanın döviz açığı var”
“Büyük şirketleri de eğer ihracatçı değillerse, mutlaka finansal korumaya zorlayacağız. Yani hedge etmeleri gerekecek. Yani biz borca dayalı bir büyüme modeli değil, sağlıklı bir büyüme modeli üzerinde hemfikiriz, bu konuda hiç tereddüt yoktur.” Şimşek’in verdiği bilgilere göre yaklaşık 25,000 firmanın döviz açık pozisyonu bulunuyor. Yaklaşık 2,000 firma borcun yüzde 83’ünü taşıyor. Planlanan düzenleme mevcut borçlanmaları kapsamazken sadece yeni borçlanmalara yönelik yapılması öngörülüyor.
“Kredi haberleri doğru değil”
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kısa süre önce kabul edilen torba tasarıda TCMB’nin reel sektörün yabancı para cinsi borçlanmasından kaynaklanan borçlanma ve kur riskini izleyebilmesini kolaylaştırmayı amaçlayan gerçek ve tüzel kişilerden bilgi istemesini düzenleyen maddesi yer alıyordu.
Şimşek ayrıca, ABD’nin altı bankaya ceza vereceğine ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın (EBRD) Almanya’nın zoruyla kredileri keseceğine yönelik haberlerin doğru olmadığını söyledi.
