Gioconda yuvaya dönecek mi? Fransa-İtalya arasında Leonardo savaşı!

Paris’te Louvre Müzesi’nde bulunan Rönesans’ın dâhisi Leonardo da Vinci’nin en ünlü yağlıboya tablosu Mona Lisa’yı, İtalyanlar 2013 yılında Floransa’da sergilemek istiyorlar.

Fransız Sanat Tarihcilerinin de desteğiyle, “geçici” de olsa Fransızlar izin vermek istemiyorlar ve kendilerine destek için yakında Louvre’da bir imza masası açacaklar.

Karşı cephe İtalya’daki girişimin öncüsü Silvano Vinceti ise, Floransa yönetimiyle işbirliği yapıp, 100.000 yeni imza kampanyası başlatacaklarını söylüyor. Vinceti’nin öncülüğündeki Girişim Komitesi, parlamenterlerden ve kültür, sanat, gazetecilik dünyasının önde gelen isimlerinden oluşacak. İmza masaları İtalya’nın değişik kentlerindeki cadde ve meydanlarda kurulacak. İtalyan Çevre, Tarih ve Kültür Varlıklarını Değerlendirme Komitesi de bu girişime destek veriyor. Ayrıca, ulusal ve bölgesel kitle iletişim araçları da bu kampanyaya katılıyor.

Eski Sant’Orsola Manastırı’nın sahibi olan Floransa Bölge Yönetimi ve Çevre, Tarih ve Kültür Varlıklarını Değerlendirme Komitesi , tablodaki figür olduğu düşünülen Monna Lisa Gherardini’nin manastırda kemiklerini arama girişimini yönetiyor ve kazıları sürdürüyor.

Bu kazıların sonunda 2013 yılında, 6 aylığına Mona Lisa tablosunu da sergilemek istiyorlar. 2013 yılı, farklı bir önem daha taşıyor: Louvre’dan çalınan tablonun Floransa’da bulunuşunun 100. Yılı!

21 Agustos 1911’de Vincenzo Peruggia, Louvre’dan, hem de kapalı olduğu pazartesi günü, müze, görevliler, bekçiler, tablo kopyalayan ressamlarla doluyken La Gioconda’yı yürütmeyi başarmış!

Tablonun kopyasını yapmak için çalışan ressamlardan biri olan Louis Beroud, sabah sekizde tablonun olmadığını fark edip görevlilere haber veriyor. Polis bu soruşturma kapsamında, İtalyan asıllı Fransız şair, yazar ve sanat eleştirmeni Guillaume Apollinaire’i bile sorguluyor ama bir ipucu bulunamıyor.

Hırsız aslında içeriden biri, orada boyacı olarak calışıyor. Boyacı-hırsızın, sorgu sırasında yargıçlara yaptığı açıklamaya göre “amacı”, Napolyon’un İtalya’dan yağmaladıklarını geri almak!

Hopital Saint Louis caddesinde mütevazi bir çatı katında kuzeniyle beraber yaşayan boyacı-hırsız, “o sabah yarı uykulu müze bekçisini atlatarak müzeye girdigini, Salon Carrè’de bulunan tablonun camını ve çerçevesini sökerek tabloyu aldığını ve iş önlüğünün altına saklayarak müzeden çıkardığını” anlatıyor. Tabloyu kendinde tuttuğu süre içinde, tablodan biraz daha büyük olan bir yazı masasının çekmecesine sakladığını söylüyor.

Çalındıktan 2 yıl sonraya kadar Paris’te kalmış tablo. İtalyan göçmeni hırsız, bu konuda ne bir laf etmiş ne de tabloyu satmaya çalışmıs. Daha sonra Floransa’da Borgo Ognissanti’li antikaci Alfredo Geri ile bağlantı kurmuş. Antikacı A. Geri, arkadaşı olan Floransa Uffizi Müzesi’nin yöneticisi Giovanni Poggi’yi arayarak bilgi vermiş. Tablonun sahte olmadığı anlaşılınca güvenlik güçlerine haber verilmiş. Tablo Fransa’ya teslim edilmeden önce Floransa Uffizi’de, Roma Galleria Borghese’de ve Roma’daki Fransiz Elçiligi’nde sergilenmiş.

Boyacının mahkemesi 1914 Haziran’ında sonuçlanmış. Floransa’da Panzani caddesinde kaldığı otelin adı “La Gioconda” olarak değiştirilmiş ve boyacının yaşadığı 20 numaralı odaya, orada Leonardo’nun tablosunun kaldığını belirten bir plaka asılmış.

Orjinalinden Çeviri : MSGSU, Dev. Kons. Ögr.Grv. Neşe KILDACI