Önce Samoa, sonra Endonezya ve bugün de California peş peşe sallanırken, ABD’li bilim adamları büyük depremlerin yenilerini tetikleyebileceğini ortaya koydu.
Salı günü Samoa adalarında meydana gelen 8,3 büyüklüğündeki deprem ve ardından meydana gelen tsunamide yaklaşık 150 kişi, dün Endonezya’nın Sumatra adasında gerçekleşen sarsıntıda 500’den fazla kişi hayatını kaybetmişti.
Bugün de ABD’nin California eyaletinde ilk belirlemelere göre 5,1 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
Tektonik plakaların fayların üzerinde biriktirdiği baskıyı ölçmek için Amerikalı jeologların başlattıkları ve sonuçları Nature dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, dünyanın bir ucunda meydana gelen büyük depremlerin, bir başka ucunda deprem riskini artırma olasılığı bulunuyor.
Üstelik çalışma Büyük Okyanus’taki iki sarsıntının ardından yaşanan California depreminden önce yayımlandı.
ABD Berkeley Üniversitesi’nden Taka’aki Taira ve meslektaşları, fayların direncini ölçmek için, California eyaletinden geçen San Andreas fayının sismik dalgalarındaki değişiklikleri Parkfield bölgesindeki ultra-hassas sismograflarla 20 yıl boyunca gözlemlediler.
Bu bölgede yapılan gözlemlerde, derin jeolojik katmanlardaki kırıkların sıvılarla dolu olduğu belirlendi.
Araştırmacılardan Fenglin Niu da araştırmayla ilgili Carnegie Bilim Enstitüsü’ne yaptığı açıklamada, bu kırıklardaki sıvı hareketlerinin, fay bölgesini kayganlaştırıp zayıflattığını ve böylece sismik hareketle fayın ayrıldığını bildirdi.
Bu sıvıların neden ve nasıl hareket ettiklerini anlamaya çalışan bilim adamları, Parkfield’den geçen San Andreas fayının direncindeki zayıflamanın, büyük depremlerden, özellikle 2004 Sumatra ve Andaman adaları açıklarında meydana gelen ve Hint Okyanusu’nda dev bir tsunamiye neden olan 9.1 büyüklüğündeki depremden sonra meydana geldiğine işaret ettiler
Makalelerinde, “Çok büyük depremlerin, dünyanın fay sistemlerinin direnci üzerinde global bir etkisi olabilir” diyen araştırmacılar, ayrıca 2004 yılı aralık ayındaki tsunami felaketinden bu yana dünyada 8 büyüklüğünde veya daha üzerinde yer sarsıntılarının artışına dikkati çektiler.
Jeologlar, Kaliforniya’nın güneyinde 1992’de meydana gelen 7,3 büyüklüğündeki depremin de San Andreas ve Landers faylarını etkilediğini belirterek, bu yer sarsıntısının San Andreas fayını zayıflatarak, büyüklüğü 4’ün üzerinde bir dizi depreme yol açtığını makalelerinde vurguladılar.
Araştırmacılar, bu hafta içinde Samoa’da ve Endonezya’da yaşanan depremlerin de fay hatlarında benzeri etkileri yaratma olasılığının bulunduğunu kabul ederek incelemelerine devam edeceklerini belirttiler.
