NationalTurk yorumcusu ve sportif alanda zihinsel performans antrenörlüğü yapan sosyal bilim uzmanı olan Ersin Afacan’ın ‘Ellerim Ceplerimde’ başlıklı yazısı;

Rahmetli Barış Manço’nun “Anlıyorsun Değil mi?” adlı meşhur bir şarkısı var. Herkesin bildiği bu şarkının konumuzla ilgili sözlerini hatırlatmak istiyorum:

Hava ayaz mı ayaz ellerim ceplerimde,
Bir türkü tutturmuşum duyuyorsun değil mi?
Çalacak bir kapım yok mutluluğa hasretim,
Artık sokaklar benim görüyorsun değil mi?

Peki insanlar, rahmetlinin dediği gibi sadece ayaz havada mı yani üşüdükleri zaman mı ellerini ceplerine sokar? Elbette hayır. Sosyal psikolojiye göre insan ilişkilerinde sözsüz mesajların etkisi % 90 civarındadır. Sözsüz mesajlar jestler, göz ve baş hareketleri, beden duruşu, yüz ifadeleri, mesafe, temas gibi beden dili öğeleriyle ifade edilir. Bu mesajlar düşmanlık, sıkıntı, güven, saldırganlık, hoşlanma ve benzeri gerçek duygu ve tavırları yansıtmak konusunda söylenen kelimelerden daha önemli rol oynar. Dolayısıyla ben de bir davranış bilimci olarak sporda mental (zihinsel) antrenörlük yaparken beden diline dikkat eder ve önem veririm.

Geçtiğimiz hafta Antalya’da bir otelde seminer çalışması için bulunurken kupa maçı için Antalya’ya gelen Mersin İ.Y’du takımı da bizimle aynı otelde kaldı. Yerli futbolcuların geneli elleri cebinde ve kirli sakallı dolaşıyordu. Antrenörler de elleri cebinde geziyordu. Arkadaşlarıma futbolcuları ve antrenörleri gösterip “Bunlar huzursuzluktan mı yoksa kibirden mi ellerini ceplerine sokuyor?” diye sordum. Zaten takım Antalyaspor’a 4-2 yenildi ki bu beden dilinin takım için bir işaret olduğunu anlaşmıştık.

Daha sonra http://www.bjk.com.tr/tr/haber/54586 adlı sitede Samet Aybaba’yı aşağıdaki şekilde elleri cebinde görünce böyle bir makale yazmaya karar verdim.

Bakınız Acar Baltaş-Zuhal Baltaş Bedenin Dili adlı kitaplarında ne yazmışlar? “İnsanın kendi bedenine temas ederek iç gerginliği hafifletmeyi amaçladığı jestler içinde elleri cebe sokmak en çok erkeklere özgüdür. Erkekler için topluluk içinde kendine temasın ve dış dünya ile ilişkileri sınırlandırmanın en güvenli yollarından biri de elleri cebe sokmaktır. İnsan keyifli veya sıkıntılı olduğu bütün durumlarda, yalnız da olsa topluluk içinde de olsa ellerini cebine sokarak çevresi ile ilişkilerini en alt düzeye indirir ve kendi duygu dünyasına çekilir.” Bu kitabı okumanızı tavsiye ederim.

Dolayısıyla sadece bu yazıda bahsedilen Mersin İ.Y. futbolcuları ve antrenörleri ile Samet Aybaba değil profesyonel sporun içinde yer alan herkesin temel psikoloji ve beden dili bilgilerine sahip olması gerekmektedir. Aslında en sağlıklı olanı mental antrenörden destek almaktır. Ayrıca federasyon da eğitim ve kurslarda bu konulara değinmelidir. Ancak istisnalar dışında ne futbolcu ve antrenörler mental destek alıyor, ne de federasyon yeterli eğitim veriyor. Sonuçta da ortada elleri cebinde dolaşan futbolcu ve antrenörlerle karşılaşıyoruz!

Ersin Afacan / NationalTurk