Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, New York’ta Türk-Amerikan sivil toplum örgütleri (STÖ) ve işadamları ile bir araya gelerek Türkiye-ABD Serbest Ticaret Antlaşması hakkında bilgi verdi.
AB-ABD arasında gerçekleşecek Trans Atlantik Ticaret Anlaşması’na Türkiye’nin taraf olma çabaları konusundaki sürece ilişkin çalışmalarda bulunmak üzere ABD’de bulunan Ekonomi Bakanı Çağlayan, başkent Washington’da ABD Ticaret Bakanı Penny Pritzker ve Ticaret Temsilcisi Michael Froman ile yaptığı görüşmelerin ardından New York’taki Türk STÖ ve işadamları ile de fikir alışverişinde bulundu.
ABD ile yapılması planlanan STA’nın uzun süreç olduğunu belirten Çağlayan, Türk STÖ temsilcileri ve işadamlarına hitaben, ”Sizler burada bizim daimi tanıtım elçilerimizsiniz. Resmi temsilcilerimzin hizmet süreleri kısıtlı ancak burada yaşayan ve sivil toplum kurumları oluşturmuş sizler, daimi tanıtım elçisisiniz” dedi.
Mayıs ayında, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD ziyareti esnasında ABD Başkanı Obama ile kararlaştırdıkları ABD-Türkiye Yüksek Düzeyli Çalışma Komitesi’nin bu ziyaretleri ile resmen çalışmalara başladığını belirten Çağlayan, iki ülke arasında yapılması planlanan anlaşmanın uzun soluklu yol olduğunu ve ABD Kongre’sinin bu konuda en son ve önemli aşama olduğunu, Kongre’de yapılacak itirazların ve desteklerin belirleyici etkisi olacağını kaydetti.
”Uzun ince bir yol’’
Çağlayan, ABD ile yapılması planlanan serbest ticaret anlaşmasına ilişkin ”Bu süreç uzun ince bir yol. Resmi görüşmelerimizi başlattık. İsteyenler ve karşı olanlar her zaman olacaktır” derken, bu sürece gelmenin kolay olmadığını, Türkiye’nin ısrarlı talepleri üzerine ABD ile bu konuda müzakerelerin başladığını ancak sürecin çok iyi değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Bu süreçte, ABD ile mevcut ticaretin daha fazla geliştirilmesi, sorunların giderilmesi, karşılıklı yatırımların artırılması gibi konuların takibinin önemli olduğunu yineleyen Zafer Çağlayan, ABD ve AB arasındaki anlaşma öncesi sarfettikleri bu çaba ile 1 Ocak 1996’da imzalanan Gümrük Birliği Anlaşması’nda yapılan tarihi hatanın telafisini amaçladıklarını belirtti. Çağlayan, bu hatayı şu sözlerle anlattı:
”Gümrük Birliği Antlaşması yapılırken, AB’nin üçüncü ülkeler ile yapacağı anlaşmalara Türkiye’nin de taraf olması maddesini eklenmiş ancak bizim hükümetimiz karşı çıkmış. Ben o zaman Sanayi Odası Başkanı idim Ankara’da. O zaman da söylemiştik. Biz taraf olmalıyız. Biz o maddeyi koymuş olsaydık Kıbrıs Rum Kesimi AB’ye girer, biz de onun ile ticaret yapmak zorunda kalırız gibi bir nedenle bu işi yapmışlar.”
”Maça 1-0 yenik başlıyoruz”
Tarihte yapılan bu tercih için, ‘’AB’de bunu, Türkiye aleyhine seve seve kullanıyor’’ diyen Çağlayan, Türkiye’nin AB’nin anlaşma yaptığı üçüncü ülkelerle anlaşma yapamadığını, AB’nin ise bu konuda yardımcı olmadığını söylerken, ‘’ Biz de kendi imkanlarımızla bu üçüncü ülkeleri ikna etmeye çalışıyoruz ama maça 1-0 yenik başlıyoruz çünkü bu, üçüncü ülkelerin pek de karına olan bir durum değil’’ ifadelerini kullandı.
Bu çabalar sonucu, Meksika’nın 3 yıllık süreçten sonra ikna edildiğini, Japonya ve Kanada ile de bu serbest ticaret anlaşmalarının yapılacağını söyleyen Çağlayan, ‘’Bu ülkeler benim ülkeme vergisiz giriyor, biz onlara mal satmak için gümrük vergisi ödemek zorunda kalıyoruz. Sanayi ürünlerinde bizim koyduğumuz vergi yüzde 9 iken, onlar bize yüzde 60-70’e varan vergiler uygulayabiliyorlar’’ şeklinde konuştu.
Türkiye’deki ekonomik duruma da atıfta bulunan Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, ABD’deki Türk işadamlarına, Türkiye’nin son 10,5 yılda 127 milyar dolarlık uluslararası yatırımı çektiğini söylerken, bu rakamın 1923-2002 arasındaki toplam doğrudan yatırımın ise sadece 14,6 milyar dolar olduğuna değindi.
Türkiye’nin uluslararası alanda müteahhitlik sektöründe çok ilerleme kaydettiğine değinen Çağlayan, uluslararası boyutta faaliyet gösteren 30’dan fazla Türk müteahhitlik firmasının 102 ülkede yatırımlarda bulunduğunu, Türkmenistan’daki müteahhitlik ihalelerinin yüzde 90’ının Türk firmalar tarafından alındığını söyledi.
”2008’den bu tarafa 5 milyon istihdam yaptık”
”Yüzde 8,8 işsizlik rakamına sahibiz. Türkiye, tarihinin, 26 milyon 300 binlik bir rakam ile en büyük istihdamını yaşıyor, 2008’den bu tarafa 5 milyon istihdam yaptık” diyen Çağlayan, 15 çeyrektir, hiç durmadan büyüyen bir Türkiye ekonomisin varlığından söz etti ve Türkiye’nin AB’nin en fazla büyüyen ekonomisi olduğunu belirtti.
”Türkiye’nin bütçe açığı milli gelirinin sadece yüzde 2’sidir. Bizim açığımız, AB’nin 21 ülkesinden daha azdır. Türkiye, ilk 8 ayda bütçe açığı değil fazlası vermiştir” şeklindeki rakamsal verilere yer veren Bakan Çağlayan, Cumhuriyet tarihinde faizlerin ilk defa son dönemde 4.63 gibi düşük bir değere indiğini, daha önceki dönemde ise aylık faizlerin bile yüzde 6-7 seviyesinde olduğunu da hatırlattı.
”197 milyar dolar ihracat yapan ülkeyiz”
Türkiye’nin sadece mal değil aynı zamanda hizmet ihracatçısı da olduğuna değinen Zafer Çağlayan, “Toplam mal ve hizmette 197 milyar dolar ihracat yapan bir ülkeyiz” derken, geçen yıl Türkiye’nin 32 milyon turist ağırladığını, sadece Antalya’ya gelen turistin 10 yıl once Türkiye’ye gelen toplam turist sayısına eşit olduğu gerçeğinin altını çizdi.
Çağlayan, ihracatın artması yönünde sağlık, dizi film, sinema ve eğitim gibi sektörlerde de ihracat destekleri vermeye başladıklarını belirttiği konuşmasında, Türkiye’nin uluslararası alanda başarısını gölgelemek için ortaya konan planlara da değindi.
”Türkiye son 10 yılda elde etmiş olduğu kazanımlarında 1 milim dahi geriye gitmemeli” ifadelerini kullanan Çağlayan, Türkiye’nin yaşanan her türlü olumsuzluklara rağmen, ekonomisinin zarar görmemesinin altında yatan gerçeklere dikkat edilmesi gereğine vurgu yaptı ve bu sebeplerin en önemlilerini, demokratik ileleme, siyasi iktidarın sağlamlığı ve makro ekonomide sağlanmış başarı şeklinde sıraladı.
