Çekilmez

Sportif alanda zihinsel performans antrenörlüğü yapan bir sosyal bilim uzmanı olan NationalTurk yorumcumuz Ersin Afacan ‘ın bu haftaki “Çekilmez” adlı makalesini sizlerle paylaşıyoruz;

Sporcular için hayat bazen çekilmez gelir. Her şeyden uzaklaşmak ve kaçmak isterler. Fakat gidecekleri bir yerleri yoktur.

Çünkü maçlar devam etmektedir. Onları etkin bir şekilde dinleyecek ve anlayacak insan sayısı yok denecek kadar azdır. Sporcu böyle durumlarda kendisini dinleyip elini sıkıca tutan ve güç veren birisini ister etrafında. Böyle insanları bulma konusunda da şanssızdır sporcularımız.

Hayatı çekilmez hale getiren ise sporcuların zihinsel çarpıtmalarıdır. Mesela “Kupadan elenirsek bu kulüp çekilmez.”, “Bu hocayla artık çalışılmaz”, “Bütün aksilikler beni buluyor”, “Bu maçı kazanmalıyız yoksa şampiyonluk zora girer”, “Kümede kalmayı garantiledikten sonra başkandan izin alıp gideceğim”, “Şu lig bitse de kurtulsak” gibi ifadeler aynı zamanda sporda kronik stresin sebepleridir. Stresle başa çıkamayan sporcu aynı zamanda sıkılmaya başlar.

Zaten tanım olarak “Çekilmez”; bir şeyin çok gelmesi yani gereğinden fazla olması iken “Çekilmez olmak”; dayanılamayacak ve katlanılamayacak bir duruma gelmektir.

Sporda stresi yönetemeyen ve takımın içinde bulunduğu durumu çekilmez olarak tanımlayan sporcuda bulunabilecek bazı zihinsel (mental) zayıflıklar şunlardır:

1. Özsaygısının az olması
2. Futbola nankörlük
3. Takıma ihanet
4. Sorumluluktan kaçmak
5. Özgüvenin az olması
6. Stresi kontrol altına alamamak

Peki içinde bulunduğu durumu çekemeyen sporcu ne yapmalı? Formül basit: “Çekemiyorsan iteceksin”. Neleri? İlk olarak değiştiremeyeceğin şeyleri mesela yalanları, dolanları, riyakarlıkları, kalleşlikleri, küçük oyunları, mutsuz ve umutsuz eden her şeyi ve herkesi itip hayatından çıkaracaksın. Sonra da değiştirebileceğin şeyleri mesela motivasyon seviyesini, antrenman temposunu, maç performansını, takım içi sağlıklı iletişimi, hatanın altında ezilmemeyi, maç öncesi düzenli zihinsel hazırlığın gibi kendi kontrolünde olan durumları geliştirmeye çalışacaksın. Bütün bunlar için de mental antrenman yapılması şart. Neden mi? Çünkü bir insanın değiştirebileceği şeyler ile değiştiremeyeceği şeyleri ayırt etmesi insana otomatik olarak verilmez; öğrenilmek zorundadır…

Ersin Afacan