Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü vesilesiyle bir mesaj yayınladı. Engelsiz Hayat Dayanışma Derneği Başkanı Adem Kuyumcu ise kanunların uygulamaya geçmemesinden yakındı…
Mesajında, engelli vatandaşların toplumla bütünleşmelerini sağlamak, devletin asli görevi olduğu vurgusu yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “kardeşlik hukuku gereği her vatandaşımızın da öncelikli sorumluluğudur. Allah’ın topluma birer emaneti olarak kabul ettiğimiz engellilerimizi, toplumun diğer mensuplarıyla aynı derecede bu ülkenin sahibi olarak görüyor ve kabul ediyoruz. Engelli vatandaşlarımızın isteği, kimseden bir ihsan, yardım beklentisine girmeden, doğuştan gelen haklarını, Allah’ın kendilerine bahşettiği yeteneklerini değerlendirebilmektir. Topluma düşen, hiçbir engellinin durumunun kendi seçimi olmadığını bilerek, bu insanların haklarını kullanabilmelerini, imkanlardan faydalanabilmelerini temin etmek, bu doğrultuda ilgili kurumlara yardımcı olmak, destek vermektir” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan mesajında, Türkiye’nin, kimliklerine, inançlarına ve diğer pek çok özellikleriyle birlikte engelli olup olmadıklarına da bakmaksızın tüm vatandaşlarına eşit ve adil şartlarda hayat imkAnı sağlayan bir ülke olma yolunda hızla ilerlediğini kaydetti.
Son yıllarda engellilerin haklarını elde etmeleri, sosyal hayata iştirak edebilmeleri için reform niteliğinde pek çok düzenleme yapıldığını belirten Erdoğan, “Henüz tüm sorunları çözülememiş olmakla birlikte, bugün engellilerimizin geçmişle mukayese edilemeyecek ölçüde toplum hayatının içinde olduğu, kamu haklarından yararlanabildiği bir gerçektir. Engelli insanlarımızın yılda bir kez hatırlanması, yasak savma kabilinden sadece belirli günlerde anılması yerine 365 gün boyunca, toplumun, hayatın içinde var olması, herkesle birlikte tüm haklardan ve imkanlardan faydalanabilmeleri gerektiğine inanıyorum. Maruz kaldıkları sorunları azimle, inançla aşmayı başaran engelli kardeşlerim ile onların dertleriyle dertlenen, sevinçlerini paylaşan tüm vatandaşlarımın Dünya Engelliler Günü’nü tebrik ediyor, hepsini sevgiyle, saygıyla selamlıyorum” ifadelerini kullandı.
Engelsiz Hayat Dayanışma Derneği Başkanı Adem Kuyumcu, ”Engelliler Kanunu ile kazanılan hakların yok olmaması ve uygulanması için herkesin duyarlı olması gerekiyor. Engellilerle ilgili sorunların çözümü kanunların uygulamaya geçilmesi ile mümkün olacak” dedi.
3 Aralık Dünya Engelliler Günü, Birleşmiş Milletler tarafından uluslararası bir gün olarak, 1992 yılından bu yana kutlanıyor.
Konuyla ilgili AA muhabirine açıklamalarda bulunan Kuyumcu, 2005 yılında çıkan 5378 sayılı Engelliler Kanunu ile kazanılan hakların yok olmaması ve uygulanması için herkesin duyarlı olması gerektiğini söyledi.
Engellilerin eğitim, iş ve sosyal hayata katılabilmesi için birinci şartın mimari ve fiziki engellerin kaldırılması olduğuna dikkati çeken Kuyumcu, engelliler için kentlerin ve binaların erişilebilirliğinde sorunlar yaşandığını belirtti. Kuyumcu, erişilebilirlik standartlarını doğru uygulamayan belediyeler cezaların kesilmesi gerektiğini savundu.
Kuyumcu, ”Mimarlar doğru çizer, mühendisler de doğru uygularsa mimari engeller ortadan kalkacaktır” dedi.
-”Kanunlar uygula
Engellilerle ilgili sayısal verilerde 2002 yılı verilerinin kullanılmaması gerektiğini söyleyen Kuyumcu, 2002 yılı verilerinde toplam engelli oranının yüzde 12.29 olarak görüldüğü, bu veride de ortopedik engelli sayısının yüzde 1.5 olarak görüldüğünü kaydetti.
Kuyumcu, ”Ortopedik engelli oranının düşük görülmesi belediyelerin ve kamu kurumlarının erişilebilirlik çalışmasına gerek duyulmaması algısını oluşturmaktadır” değerlendirmesinde bulundu. Adem Kuyumcu, 70 yaş ve üzeri 4 milyona yakın ileri yaşlının da hayata katılması gerektiğini söyledi.
Engellilere verilen sağlık kurulu raporu konusuna da değinen Kuyumcu, doktorların raporda engel oranına karar verirken tüm sonuçlarını düşünerek hareket etmesini, böylelikle hak kayıplarının yaşanmasının önüne geçilebileceğini vurguladı.
Sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarınca ödenen bakım ücretlerinin çeşitli mazeretlerle kesildiğini de öne süren Kuyumcu, bakım maaşı bağlanması için engellilik oranının yüzde 90’dan yüzde 70’e indirilmesi, gelir kriterinde oranın yeniden düzenlenmesi gerektiği önerisinde bulundu.
Kamu ve özel sektörde engelli istihdamının artırılması, boş olan kadrolara yerleştirme yapılması gerektiğini ifade eden Kuyumcu, işitme engellilerin ÖTV muafiyetinden yararlanmalarının sağlanmasını istedi.
Kuyumcu, engellilerle ilgili sorunların çözümünün var olan kanunların uygulamaya geçilmesi ile mümkün olacağını da sözlerine ekledi.
-”Elektronik kitap yaygınlaşmalı”
Eğitimde Görme Engelliler Derneği Genel Başkanı Emre Taşgın ise, son yıllarda engellilere yönelik önemli çalışmalar olduğunu belirterek, bunda 2005’de çıkan Engelliler Kanunu’nun etkisinin olduğunu söyledi.
Toplumda engelli anlayışında da bir değişiklik yaşandığını belirten Taşgın, engellilere yönelik teknolojinin daha etkin kullanılması için yol alınması gerektiğini dile getirdi.
Taşgın, eğitim alanındaki FATİH Projesi’nin engelliler için de güçlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi. ÖSYM’nin ulaşmakta zorluk çektikleri bir kurum olduğunu ifade eden Taşgın, engellilerin yanında bulundurması gerektiği araçları sınava getirmelerinde sorun yaşamamaları gerektiğini kaydetti. Taşgın, üniversitelerde ise engelli öğrencilerin kaynaklara erişiminde bir standart getirilmesi önerisinde bulundu.
Bugün dolayısıyla yayınevlerine de çağrıda bulunan Taşgın, her kitabın elektronik baskısının hazırlanması gerektiğini söyledi.
Taşgın, okulların erişilebilirliği konusunda denetim mekanizmalarının ciddi çalışması, engellilere yönelik hizmetlerin hak temelli yapılması gerektiğini dile getirdi.
Mevzuatın uygulanmasında sıkıntılar yaşandığını öne süren Taşgın, ”Engellilerle ilgili sorunlar, talepler sadece bugün dile getirilmemeli. Farkındalığın artırılması önemsenmeli” ifadelerini kullandı.
-”Sağlık hizmetine ulaşımda sorun var”
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dilek Aslan da dünyada yaklaşık bir milyar kişinin görme, işitme, yürüme gibi bir fonksiyonu yapma kabiliyetinde azalma veya kaybolma bulunduğunu belirterek, yeti yitimi olan bireylerin tüm dünyada fiziksel, sosyal, ekonomik, davranışsal pek çok engelle karşılaştığının açık olduğunu ifade etti.
Herhangi bir yeti yitimi nedeniyle öğrenim göremeyen çocukların sıklığının ülkelere göre değiştiğini, bazı Afrika ülkelerinde bu oranın yüzde 65-85 dolaylarında olduğu bilgisini paylaşan Aslan, düşük ve orta gelirli ülkelerde gereksinimi olan bireylerin sadece yüzde 5-15’inin destekleyici araç ve teknolojik cihazlara ulaşabildiğini kaydetti.
Aslan, dünyada 110-190 milyon erişkinin olağan fonksiyonlarını görmekte önemli sorunlar yaşadığını belirterek, nüfusun yaşlanması ile birlikte kronik hastalık sıklığının arttığını, bu durumun da yeti yitimi sıklığının artışına neden olduğuna dikkat çekti.
Yeti yitimi olan bireylerin sağlık hizmetlerine erişimlerinde sorunlar olduğunu ifade eden Aslan, bunun da karşılanamayan sağlık gereksinimi sorunu doğurduğunu söyledi.
Aslan, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü aracılığıyla engellilerin sosyal, ekonomik, politik ve kültürel hayata katılımıyla elde edilecek kazanımlar konusunda farkındalık sağlanmaya çalışıldığını belirtti.
