Macaristan’da 4 Mayıs Cuma günü yeni hükümet, bütçe açığı/milli gelir oranının bu yıl IMF ve AB ile varılan anlaşma çerçevesinde hedeflenen % 3.8’in çok çok üzerinde olacağını açıklamasıyla birlikte piyasada zaten diken sırtında olan ve euro’ya olumsuz bakan yatırımcılar tarafından bu haber bahane kabul edildi ve euro dolar paritesi son 4 yılın en düşük seviyesi olan 1.20 lere doğru hareket başlattı.
İktidar Fidesz partisinin genel başkan yardımcısı, Lajos Kosa’nın eski hükümeti suçlaması ve Macaristan’ın Yunanistan gibi ekonomik çöküş ile karşı karşıya olduğunu söylemesi Eski Fidesz Maliye Bakanı Mihaly Varga’nın bütçe açığının bu yıl yüzde 7 ila 7.5 olacağını belirtmesi satışları hızlandırdı.
Avrupa Komisyonu, Macaristan’a ilk tavsiye olarak bütçe açığını bir an önce kısmasını istedi. Piyasalar daha Yunanistan’ı yeni yeni sindirmeye başlamışken ,gözlerin İngiltere ve Güney Kıbrıs gibi ülkelere yoğunlaştığı bir ortamda Macaristan süprizi ,1 euro=1 dolar senaryosunu daha da güçlendirdi. Bu haberler gelirken Cuma saat 15.30 da açıklanan ABD tarım dışı istihtam verisinin beklenenden düşük gelmesiyle satışlar dahada hızlandı ve euro/dolar paritesinde 1.20 lerin altı test edildi.
Altın ise güvenli liman olarak yine 1220 ler seviyesine tırmandı. Macaristan’da bütçe açığının gerçek düzeyinin ortaya çıkış şekli, Yunanistan’dakine benziyor. Yunanistan’da da, yeni hükümet göreve gelir gelmez, bütçe açığının bilinenden çok daha yüksek olduğunu ortaya çıkarmıştı ve yine eski hükümeti verileri gizlemekle suçlamıştı. Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın sözcüsü bütçe raporunun açıklanmasının ardından hükümetin 72 saat içerisinde ekonomik eylem planı sunacağını ve bu planın köklü reformlarla vergi indirimleri ve emekli maşlarında reformlar olacak sözleri ortamı yumuşatmaya yetmedi. Uluslararası Para Fonu’nun Macaristan temsilcisi Iryna Ivaschenko da dün bir açıklama yaparak IMF Macaristan masası şefinin hükümetle resmi olmayan görüşmelerde bulunmak için birkaç gün içinde Budapeşte’ye geleceğini söyledi. İşte Başbakanın bu açıklamaları ve krizin çok ciddi olduğuna yönelik açıklamalar Macar Forint’ini yılın en düşük seviyelerine sürükledi.Tüm bunlar yaşanırken iç piyasada ise General Elektrik’in Garanti hisselerini satmayacağı kararı sonrasında düşen endeks cuma günü de Avrupa ile geriledi.
Macaristan Forinti ve TL nin aynı sepette olması TL’ye de satış getiridi. Dolar TL kotasyonları 1.61 leri denedi . ING Bank’tan David Nemeth konuyla ilgili Reuters’a yaptığı değerlendirmede, “Bütçe açığının GSYİH’ye oranının bu yıl yüzde 5, 2011 yılında ise yüzde 4 olacağı yönündeki görüşümüzü koruyoruz ancak bu Macaristan’ın iflasa yakın olduğu anlamına gelmez” demesi piyasalarca önemsenmedi çünkü piyasa zaten Euro için kötü haber bekliyordu. Yunanistan’ın bütçe açığının GSYİH’ye oranı, yaklaşık yüzde 13 ile AB’nin en kötü ekonomisi olmaya davam ediyor…
Ömer Demir
Yazarın tüm yazılarına gözat »
