AKP’nin ve Kadir Topbaş’ın Taksim Gezi Parkı’na Topçu Kışlası yapma inadı bitmiyor! Gezi Parkı direnişinin başlamasına ve birçok gencin ölümüne neden olan Topçu Kışlası projesi yeniden İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin gündeminde.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2015 yılı bütçesi 12 milyar 250 milyon TL olarak kabul edildi. Bütçe, İBB Meclisi’nin Kasım ayı oturumunda, 152 kabul, 69 ret ve iki geçersiz oyla geçti.
CHP Meclis üyesi Tonguç Çoban, İBB’nin hazırladığı 2015-2019 Stratejik Planı’nda “Taksim Meydanı Kentsel Tasarım ve Taksim Kışlası Restitüsyon Projesi”nin de yer almasını eleştirdi. Bu sevdadan vazgeçilmesi gerektiğini belirten Çoban, “Bu ülkenin hafızasına, yakın geçmişine acılarla nakşetmiş bir olayı yeniden gündeme getirecek tarzda, artık ortak kabul haline gelmişken, Gezi Parkı park olarak kalmalı. Bugün yeniden bu rapora yazmak sıkıntı yaratır” dedi.
Eleştirileri yanıtlayan İBB Başkanı Kadir Topbaş ise Taksim Gezi Parkı’na yapılması planlanan Topçu Kışlası projesine değinmediği konuşmasında “CHP’li iki üye gayet nezaketle eleştirilerini yaptı, biz de notlarımızı aldık. Ama maalesef bu atmosfer bozuldu. 42 yıllık bir siyasetçi olarak tavsiyede bulunuyorum: CHP eğer iktidara alternatif olmak istiyorsa, bu tarzı geride bırakması lazım. Son dönemim olarak yetki istedim, İstanbullular da bana yetki verdi. Demek ki doğru işler yaptık. Başarımız desteklendiği için tekrar bizi görevlendirdiler” ifadelerini kullandı.
Peki Topçu Kışlası yapılabilir mi? Radikal’den Ömer Erbil’in haberi;
“İstanbul Büyükşehir Belediyesi 17 Ocak 2012’de ilan ettiği ‘1/5000 Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı’ ile ‘1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planları’nda tadilat yapmış, bu tadilatla Taksim’de Yayalaştırma Projesi başlamış, Gezi Parkı’na da Topçu Kışlası yapılmasının önü açılmıştı. Mimarlar, Şehir Plancıları ve Peyzaj Mimarları Odası bu plan tadilatlarının şehircilik ilkelerine ve mevcut yasalara aykırı olduğu gerekçesiyle mahkemeye götürmüştü.
İstanbul 1. İdare Mahkemesi’nde açılan davaya gönderilen bilirkişi raporunda ‘‘Dava konusu plan değişikliklerinin çevre , kültürel ve doğal miras, kültürel ve ekonomik yapı, teknik altyapı, sosyal donatı, yapı ve sokak dokusu, mülkiyet yapısı, ulaşım, dolaşım sistemi, şehircilik, planlama ve koruma ilkelerine uygun olmadığı, söz konusu planın sadece ‘Taksim Alanı Yayalaştırma Projesi’ gibi görünmekle birlikte plan notlarında Gezi Parkı’nı da içerdiği ve plan onama sınırı içindeki bir alanın planlamasının sonradan düzenlemek üzere ayrılarak belirsiz bırakıldığı” tespiti yapıldı. İstanbul 1. İdare Mahkemesi, bilirkişi raporuna uyarak 6 Haziran tarihli kararında plan değişikliğinin ‘‘Şehircilik prensiplerine, koruma kurulu kararı ilkeleriyle, planlama esaslarına uygunluk bulunmadığı sonuç ve kanaatine’’ varmıştı. Kültür Bakanlığı ile İBB’nin Danıştay’a yaptığı itirazda reddedilerek mahkemenin kararı onanmıştı. Böylelikle Topçu Kışlası’nın yapımına onay veren imar planı iptal olduğundan yeni bir plan değişikliği yapılıncaya kadar da proje rafa kalktı. Üstelik dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan gezi olayları devam ettiği sırada ‘mahkeme lehimize karar verirse plebisit (halk oylaması) yapılacağını, aleyhimize karar verir ise projenin iptal edileceğini’ açıklamıştı.
Tüm bunlara rağmen İBB Meclisi’nde projenin yeniden gündeme alınması oldukça şaşırtıcı. Bu durumda İBB’nin 1 / 5000 Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı’nda yeniden değişiklik yapması, plan notlarına Topçu Kışlası’nı yapabilecek değişiklikleri işlemesi gerekiyor. Haliyle bu değişikliklerin de İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na da sunulması lazım. Koruma Kurulu’na henüz böyle bir plan değişikliği başvurusu yapılmış değil. Ancak bu yapılmayacak anlamına gelmez.
Plan değişikliği aynı zamanda İBB Meclisi’nin de gündemine gelmesi gerekiyor. Kabul edildiği takdirde askıya çıkacak. 1 aylık itiraz sürecinden sonra plan, 2 Numaralı Koruma Kurulu’nun da onayından sonra hayata geçirilebilir. Ancak Koruma Kurulu daha önce örneklerinde olduğu gibi by-pass edilebilir. Gezi parkındaki tescilli ağaçlardan dolayı Kültür Varlıkları yerine Tabiat Varlıkları Komisyonu’ndan proje onayı alınabilir. Doğal ve Tarihi sitlerin çakıştığı alanlarda Tabiat Varlıkları Komisyonlarının da kararı geçerli oluyor. Nitekim Tabiat Varlıkları Komisyonu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı olduğundan oradan karar çıkartmak çok daha kolay görünüyor. Olması gereken ise hem Tabiat Varlıkları Komisyonu hem de Kültür Varlıkları Koruma Kurulu’nun plan değişikliğine onay vermesidir.
Daha önceki değişiklik idari mahkeme tarafından iptal edilmişken İBB yeni bir plan değişikliğine gidebilir mi? Yasal olarak gidebilir. Lakin mahkemenin itirazlarını göz önüne alarak bu değişiklikleri yapması gerekir. Mahkeme alenen koruma kurulu ilke kararlarına aykırı bulduğu Topçu Kışlası’nın ihyası, plan değişikliğinde nasıl bir kılıfla işlenecek orasını zaman gösterecek. Malum son dönemde mahkeme kararları akıl almaz yöntemlerle uygulanmıyor. Yeni bir hülle ile karşı karşıya kalabiliriz…”
