Merkez Sağın Etkisi

NationalTürk yorumcusu Emre Göllü ‘nün bu hafta kaleme aldığı “Merkez Sağın Etkisi” adlı yazısını sizlerle paylaşıyoruz.

Siyasi kriz belirince seçim sonuçlarının tartışılması bir anda geri plana düştü. Pazartesi gününün ve Salı gününün TBMM’deki oturumun başlangıcına kadarki kısmını kapsayan zaman dilimi ivedi gelişmeleri gösterecek mi hep birlikte yaşayacağız. Şişli’de yaşanan protestolar ve bunların sonucunda konut ve araçların zarar görmesi, üzücü gelişmeler oldu. Bu gelişmeler, provokasyonların sokağa yansıması için bir tehlike sinyali kanımca.

Seçim sonuçlarına dönersek, kazanan ve kaybeden tartışmalarının bitmeyeceğini söylememiz mümkün. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), aldığı oy sayısına bakıldığında bu seçimin tartışmasız galibi oldu. Milletvekili sayısının, bir önceki seçime nazaran azalması ise bir kaybı işaret ediyor. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), kazanç kayıp tartışmalarının odağına oturdu. Kimine göre alınan sonuç, önceki genel seçimle kıyaslandığında somut bir başarıyı, kimine göre ise hedefin altında kalındığı için belirgin bir başarısızlığı gösteriyor. Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), üst yönetiminin kaset skandallarıyla girdiği seçimin sonucunda barajı aşarak parlamentoya girmeyi başardı ancak milletvekili sayısı bakımından önemli bir kayba uğradı. Barış ve Demokrasi Partisi (BDP)’nin desteklediği bağımsız adaylar ise alınan oy ve toplamda kazandıkları milletvekili sayısıyla önemli bir başarıya imza attılar.

Yüzde altmışbeş (% 65) sağ, yüzde otuzbeş (% 35) sol

Seçimin sonuçları gösterdi ki toplumumuzun genel siyasî eğiliminin dağılımını yüzde altmışbeş (% 65) sağ, yüzde otuzbeş (% 35) sol şeklinde ifade eden görüş, genel itibarıyla doğrulanmış oldu. Partilerin ve bağımsızların aldıkları oy oranlarının toplamı bunu işaret ediyor. Bana göre, seçimin sonucunu belirleyen, merkez sağ oylardır ve sonuç, onların mutlak bir etkisidir. Seçimden önce, gerek AKP’nin geçen seçimde aldığı merkez sağ oyları korumayı hedefleyeceğini gerekse CHP ve MHP’nin hedeflerinin merkez sağdan oy almak olduğunu, milletvekili aday listelerine göre değerlendirmiştim. Sonuçlar gösterdi ki merkez sağ oylar, artan bir oranla yine AKP’de toplandı. Demokrat Parti’nin oy oranının bu durumu net olarak gösterdiği düşüncesindeyim. Bununla birlikte, seçime girmeyen Genç Parti’den kayan oyların, Saadet Partisi ile Büyük Birlik Partisi’nin azalan oylarının da AKP’ye yöneldiğini belirtmek mümkündür. Örneğin, Sivas’ta 2007’de rahmetli Muhsin Yazıcıoğlu’nun bağımsız aday olarak aldığı oyların oranı yüzde onbir (% 11) iken, bu seçimde AKP’nin Sivas’taki oylarının oranındaki artış yüzde onbir (% 11) oldu. Dolayısıyla, seçmenin küçük partileri bırakarak tercihini AKP’den yana kullandığını söylemek yanlış olmaz. CHP ve MHP’nin merkez sağ açılımları ise kısmî etkilerin ötesine geçememiştir. Merkez sağ oyların CHP’ye yöneliminin, İç Ege ve Trakya ile sınırlı kaldığı görülmektedir.

Kanımca sonuç olarak, merkez sağ oyların seçimin galibini tayin ettiği söylenebilir. AKP’nin yerel ölçekli hizmetlere dayanan seçim stratejisi etkili olmuştur. Bakanlardan mahalle temsilcilerine kadar her kademedeki partililerin disiplin ve düzen içinde çalıştıkları görülmüştür. CHP’nin üzerinde durması gereken unsur, büyükşehirlerde hedeflenen oy oranlarının gerisinde kalınmasıdır, başarısızlık olarak nitelenebilecek sonuç budur. Bu sonucun nedenleri gerek teşkilatın çalışmaları, gerekse seçmenin algıları boyutlarından irdelenmelidir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki sonuçlar, değerlendirmenin diğer bir boyutunu oluşturmaktadır. Kemik seçmenin rahatsız olduğu söylemler yeniden değerlendirilmelidir. MHP, Anadolu Hilali olarak tanımlanan ve geçmişteki kemik oylarını barındıran bölgede, 2007’de olduğu gibi beklediği sonucu yine alamamış ve seçmenin AKP’ye yönelimini engelleyememiştir. Yaşanan gelişmelerden sonra üst yönetimini yenileyen MHP’nin bu yönelimin tekrarının nedenlerine odaklanmasında fayda görüyorum. TBMM’nin gerilimden uzak şekilde açılmasını diliyorum.

Emre GÖLLÜ