Yunanistan Süper Ligi devleri AEK Atina ve PAOK’un geçmişi 1877’ye, İstanbul’a dayanıyor ve bu köklü geçmişleri isimlerinede Konstantinopolis kısaltmaları ve amblemleriyle yansıyor.
PAOK, Panthessalonikeios Athlitikos Omilos Konstantinoupoliton, anlamı, “Konstantinopolislilerin Pan-Selanik Spor Kulübü.” AEK’in anlamı ise Konstantinopolis Atletik Birliği anlamına gelen Athlitiki Enosis Konstantinoupoleos’tur.
Her iki takımın kökü 1877’de kurulan Ermis’e (Hermes) dayanır.
Kulüp 1886’da Athlitikos Sillogos Pera adını alır ve sonrasında 1914 yılında bugün Beyoğlu olarak bilinen tarihi Pera semtinin adını alarak Pera Kulübü olarak yeniden adlandırılır.
Birinci Dünya Savaşı ile birlikte İstanbul’da başlayan çalkantılı dönemde bir kısım Rum başta Selanik ve Atina olmak üzere Yunanistan’a yerleşmeye başlamalarıyla Pera Kulübü bundan kötü etkilenir, çünkü gidenler arasında oyuncular ve yöneticileri de vardır.
1919 – 1922 yılları arasında süren Türk İstiklâl Savaşı ardından 1923’te imzalanan nüfus mübadelesi antlaşmasıyla Rumların Anadolu’dan Yunanistan’a zorunlu göçleri İstanbul’daki Rumları da kötü etkiledi ve şehirde Rum spor kulüpleri neredeyse yok oldu.
Ancak Türkiye’den Yunanistan’a göçen Rumlar pes etmediler ve fazla vakit kaybetmeden yeniden toplanıp yeni yurtları Yunanistan’da kulüpler kurdular.
13 Nisan 1924’te Konstantinos Dimopoulos, Aimilios Iona ve Menelaos Iona önderliğinde aralarında sporcularında bulunduğu 40’ı aşkın İstanbullu Rum AEK’i kurarak Yunanistan’ın spor ve futbol sahnesine çıktılar.
Aralık 1925’te Atina’dan Selanik’e göç eden bazı İstanbullu Rumlar AEK Selanik’i kurdu.
Kulüp ilk olarak İstanbul’dan gelen Rumları bir arada tutmak, sosyalleşmek için kurulmuştu ve AEK Atina gibi AEK Selanik de kulüp logosunda Dikefalos Aetos’u (çift başlı kartal) kullandı.
Çift Başlı Kartal Bizans İmparatorluğu’nun son hükümdarları olan Palaiologos hanedanı tarafından kullanılmış ve İstenbul Fener Rum Ortodoks Patrikhanesinin de sembolüdür.
AEK Selanik Kulübün’de çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle bazı İstanbullu Rumlar 1926’de ayrılarak PAOK’u kurdular.
AEK Selanik ile PAOK arasındaki yerel rekabet bir yıl sonra 1927’de yerini sağduyuya bıraktı ve AEK Selanik 1929’da PAOK’la birleşerek AEK adını kullanmaktan vazgeçtiler.
Atina’da 1924’te kurulan ve 13 şampiyonlukla Olympiacos ve Panathinaikos’un ardından Yunanistan’ın en başarılı üçüncü takımı AEK’dir ve dördüncü büyük takım ise AEK’den doğan PAOK’tur.
AEK gibi PAOK’da çift başlı kartal, Dikefalos Aetos’u ambleminde kullanıyor.
AEK ve PAOK hem yurt içi hem de yurt dışı müsabakalarda başarılara imza atarken, doğdukları kulüp Pera Kulübü, nüfus mübadelesi ve Cumhuriyet sonrası türlü nedenlerle Rumları kaybetmesiyle, kuruluş hedeflerini Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş’a bırakarak ruhunu kaybetmiş olabilir ama İstanbul’da varlığını Beyoğlu Spor Kulübü olarak sürdürmeye devam ediyor.
Cumhuriyet’in ilanı sonrası 1923 yılında Pera Kulübü adını Beyoğlu Spor Kulübü olarak değiştirdi. Beyoğlu Spor Kulübü, sınırlı maddi imkanlara sahip amatör bir kulüp olmasına rağmen, bugün Türkiye’nin en eski spor kulüplerinden biri olmakla gurur duymaktadır ve bünyesinden doğan Yunanistan’ın dört büyüklerinden ikisi, AEK ve PAOK’la iftihar etmektedir ve bu gurur ve iftihar Beyoğlu’nda bulunan binasının her yerinde fark edilen AEK ve PAOK’tan sembol, forma, şilt gibi nesnelerle açıkça fark ediliyor.
Özelikle AEK adeta Beyoğlu Spor Kulübü’nün Yunanistan’da ki kardeş takımı olarak görüldüğü için AEK İstanbullu Rumlar ve Türk Yunan dostluğuna önem veren diğer Türk vatandaşları için adeta kendi takımları gibi kabul görüyor.
Artık çoğunluğu Türk sporculardan oluşan Beyoğlu Spor Kulübü’nün yönetimi hâlâ büyük ölçüde İstanbullu Rumlardan oluşuyor ve futbolun haricinde basketbol ve voleybol gibi branşlarda da faaliyetlerini sürdürerek sporcu yetiştirmeye devam ediyor.
Beyoğlu Spor Kulübü’nün renkleri AEK ile aynı sarı – siyah, PAOK ise siyah – beyaz ve amblemindeki kartalında etkisiyle Beşiktaş taraftarı bu kulübe büyük sempati duyuyor, aynı sempatiyi PAOK’tan da Beşiktaş’a görebiliyoruz.
AEK ve PAOK’a Yunanistan ve Avrupa liglerinde, Beyoğluspor’a Türkiye’de başarılar diliyor ve “Spor Dostluk, Barış ve Kardeşliktir” diyerek, Yunanistan’daki İstanbullular, AEK ve PAOK başta olmak üzere Yunanistan’a sevgilerimizi gönderiyoruz!
Metin Yılmaz / NationalTurk
İstanbul’un simgelerinden Sultanahmet At Meydanı; Hipodrom’un hikayesi!
