ABD’li ilaç devi Gilead Sciences Inc (GILD.O), yeni koronavirüs ile enfekte olan hastalara yardımcı olduğu kanıtlanmış tek tedaviden ne kadar kazanç elde edeceğine karar vermede yeni bir ikilemle karşı karşıya.
Gilead fiyat konusunda kötü şöhrete sahip
İlaç üreticisi on yıldan daha kısa bir süre önce, hepatit C’yi hap başına 1.000 dolarlık bir fiyata satmaya başladığında tüm dünyadan tepki toplamış ve kötü bir şöhret kazanmıştı.
2013’te Sovaldi’nin fiyatına gösterilen kamu öfkesi reçeteli ilaçların adil fiyatlandırılması konusunda da halka bir bilinç kazandırmıştı.
Dünya genelinde yaklaşık 4 milyon kişiye bulaşan, 265 bin kişinin ölümüne yol açan bir hastalıkla mücadele için geliştirilen ilaçların fiyatı ne olacak?
Gilead şirketi, antiviral ilaç remdesivirinin COVID-19 hastalarının hastanede kalış sürelerinin azaltılmasına yardımcı olması ve ABD’nin acil durum onayı vermesinden sonra tekrar gündemde.
Wall Street analistleri, remdesivir’in 2021’de dünya çapında satışlarda en az 750 milyon dolar, pandeminin 2022’de de devam etmesi halinde 1.1 milyar dolar kar getirebileceğini söylüyor. Ancak ilaç endüstrisi danışmanlarına ve eski düzenleyicilere göre, Gilead ve diğer ilaç üreticilerinin kar elde etmek için küresel bir sağlık krizinden yararlanmaktan kaçınmaları gerekecek.
Danışmanlık firması ZS Associates’te bir ilaç fiyatlandırma uzmanı Ed Schoonveld, “İlaç fiyatlarına küresel çapta olumsuz bir odaklanma oldu. Bu, ilaç üreticileri için muazzam bir fırsat” dedi.
Bir yıldan biraz daha uzun süredir görevde olan Gilead İcra Kurulu Başkanı Daniel O’Day olaylara temkinli yaklaşıyor. Şirket, ABD hükümetinin kullanımına hastanelere dağıtım için en az 140 bin hasta için yeterli olacak remdesivir bağışladı.
Başkan Donald Trump ile Cuma günü Beyaz Saray’da yaptığı görüşmede O’Day, ilacı ihtiyacı olanlara sunma sözü verdi.
Gilead ayrıca, yıl sonuna kadar bir milyondan fazla koronavirüs hastasına ilaç tedarik etmek için dünya çapındaki üretimi artırmayı ve gerekirse 2021’de birkaç milyona yükselmeyi hedefliyor. Şirket fiyatlandırma planlarını ise henüz açıklamadı.
Yatırımcılarla yapılan son konferans görüşmesinde “Sanırım bu kesinlikle sektörün itibarına yardımcı olacak” dedi.
Remdesivir için fiyat tahminleri
Yeni bir tedavi yöntemi için genellikle ilaç üreticilerinin en fazla ücret aldığı Amerika Birleşik Devletleri’nde remdesivir için uygun bir fiyat tahminleri büyük ölçüde değişiyor.
Uygun fiyatları belirlemek için ilaçların etkinliğini değerlendiren Klinik ve Ekonomik İnceleme Enstitüsü (ICER), bir klinik araştırmada ne kadar hastanın yararlandığına dair ön kanıtlara dayanarak 10 günlük tedavi kursu başına maksimum 4.500 $ fiyat önerdi.
Tüketici savunuculuk grubu yetkilisi ise remdesivir’in günlük tedavi başına 1 $ olarak fiyatlandırılması gerektiğini söyledi.
Bazı Wall Street yatırımcıları, Gilead’in hasta başına 4.000 $ veya daha yüksek bir gelir elde etmesini bekliyor ve Gilead’in geliştirme maliyetinin üzerinde kâr elde etmesini tahmin ediyor.
Gilead hisseleri, büyük ölçüde remdesivir umuduyla yıl başından bu yana yaklaşık % 20 arttı. Bu artış, S&P 500 Endeksi yüzde 12 düşerken yaşandı.
Bazı uzmanlar şirketi federal veya eyalet hükümeti tarafından ilacın halk sağlığı adına patent korumasını yürürlüğe koyup geçersiz kılma ve zorunlu üretim emirleri verme riski hakkında uyarıyor. ABD hükümeti bu hakları asla ileri sürmedi. Ancak, Gilead’e, geliştirme aşamasında federal finansman hibeleri alan ve yaygın olarak kullanılan iki HIV ilacının patentleri hakkında dava açtı.
House Ways and Means Health Alt Komitesi başkanı Texas’tan Demokrat Milletvekili Lloyd Doggett, Gilead’e bu hafta fiyatlandırma düzenlemeleri de dahil olmak üzere remdesivir için planlarını detaylandırmasını talep eden bir mektup gönderdi.
Doggett, “Amerikan vergi mükellefleri remdesivir’e büyük bir yatırım yaptı, ancak şimdi karşılığında Gilead büyük bir kazanç elde ederken tedaviye ihtiyaç duyanlar büyük bir faturayla karşılaşabilir” diye uyardı.
