Çinko, sağlıklı bir beden için son derece önemlidir. Vücuttaki düşük çinko seviyesi pek çok önemli hastalığı tetikleyebilir. Peki, cilt sorunları yaşamanın ardından çinko eksikliği yatıyor olabilir mi?
Çinko nedir?
Çinko, bazı gıdalarda doğal olarak bulunan ve vücut için gerekli olan temel bir mineraldir. Hücresel metabolizmada görev alan çinko, çeşitli enzimlerin katalitik aktivitesi için gereklidir. Aynı zamanda, bağışıklık sistemi, yaraların iyileşmesi, protein ve DNA sentezi ve hücre bölünmesinde görev alır. Hamilelik, çocukluk ve ergenlik dönemlerinde büyüme ve gelişmeyi destekler. Özellikle tat ve koku duyusunun gelişmesini sağlar.
Çinko eksikliği belirtileri nelerdir?
Hamilelik , bebeklik ve çocukluk döneminde günlük çinko ihtiyacının arttığı söylenmektedir. Çoğu zaman çinko eksikliği herhangi bir tespit edilebilir semptomla ortaya çıkmayabilir. Ancak çinko eksikliği olan bir kişinin aşağıdaki gibi belirtilerle karşılaşma ihtimali yüksektir.
- Hızlı kilo kaybı
- Saç dökülmesi
- Baş dönmesi veya mide bulantısı
- Bir türlü geçmeyen ani baş ağrıları
- İyileşmeyen yaralar
- Uyku sorunları
- Koku ve tat alma duyusunun azalması
- İshal
- İştah kaybı
- Büyüme geriliği
- Zayıf bağışıklık
- Bulanık görme
Çinko eksikliği hangi hastalıklara yol açar?
Çinko eksikliğine yol açabilecek tıbbi durumlar şunlardır:
Gastrointestinal durumlar
Aşırı alkol kullanımı
Orak hücre anemisi
Diyabet
Kanser
Kistik fibrozis
Böbrek hastalığı
Günlük çinko ihtiyacı ne kadardır?
Yetişkin erkeklerde günlük çinko ihtiyacı 11 mg, kadınlarda ise 8 mg’dır. 9-13 yaş arası çocuklarda ise günlük 8 çinko alınması önerilmektedir. Hamilelik ve emzirme dönemindeki kadınlarda ise 11-12 mg çinko alımı önerilir.
Cilt kuruluğunun sebebi çinko eksikliği olabilir mi?
Çinko eksikliğinin tipik dermatolojik bulguları yüzde (periorifisyal) ve anogenital bölgede veziküler, püstüler veya deskuamatif hale gelebilen kuru, pullu, keskin sınırlı, kırmızı, ekzematöz lekelerdir. Kol ve bacakların ekstansör yüzeylerinde sedef benzeri plaklar tipiktir. Tırnaklarda paronişi ve enine çıkıntılar görülür. Saçlı deride derin eksiklik veya kuru, kırılgan, parlak olmayan saçlar ve daha hafif vakalarda saçta bantlanma şeklinde genelleştirilmiş alopesi görülebilir.
Çinko eksikliği nasıl tedavi edilir?
Çinko replasmanı tercih edilen tedavi yöntemidir.
Dozaj, eksikliğin altında yatan nedene bağlı olarak değişir.
Kalıtsal çinko eksikliği olan bir kişinin sürekli olarak çinko takviyesi alması gerekebilir.
Yetersiz beslenmeden kaynaklanan çinko eksikliği için, diyet alımının arttığı varsayılarak, çinkonun değiştirilmesi kısa vadeli olabilir (düzeyler normale dönene kadar, 3 ila 6 ayda bir kontrol edilir).
Çinko emiliminde zorlukla sonuçlanan bağırsak sorunları olan kişilerde, sorun çözülene kadar sürekli çinko takviyesi gerekebilir.
Yeterli çinko nasıl alınır?
Çinko yönünden zengin gıdalar:
- İstiridye
- Kırmızı et
- Kümes hayvanları
- Deniz ürünleri
- Barbunya, nohut, mercimek
- Kuruyemiş
- Süt
- Peynir
- Yoğurt
- Kinoa
- Yulaf
- Yumurta
Vücudun emebileceği çinko miktarı, diyette ne kadar protein bulunduğundan etkilenir. Çinko, hayvansal gıdalardan bitki bazlı gıdalara göre daha iyi emilme eğilimindedir. Bu, vejetaryenlerin ve veganların veya uzun süreli kısıtlı diyet uygulayan kişilerin çinko eksikliği yaşama olasılığının daha yüksek olduğu anlamına gelir .
Bazı insanlar yalnızca yiyeceklerden alabilecekleri çinkodan daha fazlasına ihtiyaç duyabilirler. Çinko, çinko takviyelerinde veya multivitamin takviyelerinde ve çinko içeren soğuk algınlığı ilaçlarında bulunabilir.
Çinko takviyelerinin zararları var mıdır?
Bazı kişilerde çinko takviyeleri;
Hazımsızlık
İshal
Baş ağrısı
Mide bulantısı
Kusma sorunlarına yol açabilir.
Çinkonun uzun süreli ve yüksek dozda ağızdan alınması bakır eksikliğine neden olabilir. Bakır düzeyi düşük olan kişilerde kol ve bacaklarda uyuşma ve güçsüzlük gibi nörolojik sorunlar yaşanabilir.
Diğer ilaçlarla birlikte çinko takviyesi kullanmak zararlı mı?
Hamilelikte çinko eksikliği
Hamile veya emziren kişiler, büyüyen bir fetüs ve/veya bebeği desteklemek için çok fazla besin tükettiğinden çinko eksikliği yaşayabilirler. Çinko eksikliği gelişen bebeklerin büyümesi yavaşlayabilir ve kilo almada zorluk yaşayabilir. Bu sebeple hamileyseniz ya da emziren anneyseniz çinko takviyesi konusunda kesinlikle doktorunuzla görüşmeniz gerekiyor.
Çinko takviyelerinin vücuttan ayrılması ne kadar sürer?
Çinko vücudunuzun her yerinde depolanır ; çoğunlukla kemiklerinizde ve iskelet kaslarınızda. Çinko içeren bir ürünü yuttuğunuzda, ince bağırsağınızdan emilerek kan dolaşımınıza karışır. Daha sonra vücudunuzun her yerine seyahat edebilir ve gitmesi gereken yere gidebilir. Genellikle ayrılmadan önce yaklaşık 25 saat (bir günden biraz fazla) vücudunuzda kalır .
Bununla birlikte, mide-bağırsak ameliyatı geçirdiyseniz veya ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi sindirim rahatsızlığınız varsa çinkoyu emmede sorun yaşayabilirsiniz. Bu durumlarda vücudunuzu daha hızlı terk edebilir.
HDL ve LDL kolesterol nedir? Kolesterol nasıl tedavi edilir?
Çinko eksikliği için kür
Fikret Orman: Hasan Arat’a siper olurum
TFF Başkanı Kulüp başkanlarını kamuoyuna şikayet etti
Kronik ağrılardan tamamen kurtulmanıza sağlayacak o yöntem!
Hindistan’da ilk maymun çiçeği vakası görüldü