Lidya Medeniyeti, Karun Hazineleri ve Saygın, Örnek Bir Gazeteci – Yazar Özgen Acar!
NationalTurk yorumcusu Metin Yılmaz'ın bu haftaki "Lidya Medeniyeti, Karun Hazineleri ve Saygın, Örnek Bir Gazeteci - Yazar Özgen Acar!" başlıklı yazısı;
Lidya Ege’nin iki büyük nehirleri Menderes ve Gediz havzaları arasında günümüz Manisa ve Uşak illeri başta olmak Batı Anadolu’da hakimiyet kurmuş Anadolu uygarlıklarından biridir.
Kurulduğu M.Ö. 7. Yüzyıldan itibaren ilk kralları Gyges ile birlikte Lidyalılar 150 yıl boyunca Batı Anadolu’nun hakim gücü haline geldi.
Lidyalıların tarihe ve medeniyete en dikkat çekici katkısı, M.Ö 7. yüzyılın sonlarına doğru Kral Alyettes döneminde sikke sistemini icat etmeleridir.
Lidyalılar, günümüz Sart Çayı olarak adlandırılan Paktolos Çayında elde ettikleri altın ve gümüş içeriğini ayarlayarak oluşturulan bir elektrum alaşımından ilk paraları basmışlardır.
Vergi tahsilatında, kamu harcamalarında ve ticarette istenildiği gibi bölünebilen, değer kaybetmeden saklanabilen, kolay hesaplanabilen ve taşınabilen standart bir ödeme aracına duyulan ihtiyaç, madeni paranın icadına yol açtı ve günümüzün Manisa Salihli ilçesinde bulunan Lidya’nın başkenti Sardes’i dünyanın ilk modern borsası ve ticaretin merkezi yaptı.
Libya’nın baş döndürücü zenginliği aslında mitolojide de kendisine yer bulmuştur, Lidya toprakları daha önce Frigya’ya aitti ve Frigya’nın en meşhur kralı Midas’ın Dionysos’la arasında geçen bir mitolojik olay sonrası Pantolos Çayının gözünde yıkanarak üzerindeki altınların nehrin altın kaynağı oluşturmasıylada anlaşılıyor.
Bu zenginliğin elimizdeki en somut örnekleri Lidya’nın son kralının adıyla anılan Kroisos (Karun) Hazineleridir.
Lidya Gömüsü veya Karun Hazineleri M.Ö. 6. yüzyılın ikinci yarısında Lidya soylularına ait olan, işçilik ve malzemesinin kalitesiyle dikkat çeken paha biçilmez yüzlerce parçadan oluşan bir koleksiyondur.
Lidya’nın son kralı Kroisos zenginliğiyle tanınıyordu, bu yüzden Lidya hazinesine Kroisos Hazineleri deniyor ancak Lidya M.Ö. 546’da zenginliğinin zirvesindeyken Kroisos Pers Kralı Büyük Kiros’a çok ağır bir şekilde yenildi.
Büyük İskender’in M.Ö. 334’te Sardes’i fethine kadar geçen iki yüzyıl boyunca Lidya, Pers eyaleti olmuştur.
Lidya sanatına dair bilgilerimizin çoğu tümülüs tipi mezarlarda bulunan Karun Hazineleri adı verilen bu eserlere dayanmaktadır ve bu tümülüsler Uşak ilinin Güre köyü ve Manisa ilinin Kırkağaç ilçesi (Harta Tümülüsü)’nde bulunmaktadır.
Karun Hazineleri Güre tümülüsleri Toptepe, İkiztepe, Aktepe I ve Basmacı’da 1961-1965 ve 1968 yıllarında tarihi eser hırsızlarının yaptığı kaçak kazılarla bulunmuştur.
Sardes kentindeki 2 asırlık Pers varlığının dönemin sanat eserlerine önemli bir etki yaptığı ancak Güre tümülüslerinin Lidya kültürünün zirvesini yansıttığı anlaşılmaktadır. Bu kültür, kentte iz bırakan M.Ö. 546’daki Pers zaferinden sonra da devam etmiştir.
Değerli eşyaların mezarlara ahiret için mi yoksa soylu Lidyalıların Hermos (Gediz) Nehri Havzası boyunca sahip oldukları bereketli topraklara sahip çıkmak için mi konduğu bilinmiyor.
Karun Hazinelerinin en kıymetli parçası som altından yapılmış bir broştur.
Broş, kanatlı mitolojik deniz atı olan hipokampus şeklindedir.
Hipokampus suyu, cesareti, yaratıcılığı ve yardımseverliği sembolize eder. Aynı zamanda deniz tanrısı Poseidon ile de ilişkilendirilmiştir.
Hazineler 1965-1968 yılları arasında yurtdışına kaçırıldı ve uzun süre nerede olduklarına dair haber alınamadı.
Türkiye bu paha biçilmez hazinelere Özgen Acar’ın olağanüstü gazetecilik ve sorumlu, yurtsever vatandaşlık bilinciyle sahip oldu.
Özgen Acar sadece Karun Hazinesi değil Elmalı Hazinesi ve Yorgun Herkül’ün de Türkiye’ye iadesi için gazeteciliğini ve yüreğini koymuş çok değerli bir aydındır, örnek bir vatandaştır.
Herkesin Özgen Acar’ın değerini ve kıymetini bilmesi ve hak ettiği saygıyı göstermesi gerekir, fakat Karun Hazinelerinin sergilendiği ve en değerli koleksiyonu olan bu hazineden bilgilendirme panosunda bahseden Uşak Arkeoloji Müzesi dahi Özgen Acar’dan bahsetmiyor.
Uşak Arkeoloji Müzesi’ni tur programlarına alıp Lidya Hazinelerinden programlarında bahseden acenteler dahi Özgen Acar’dan tek satır bahsetmemesi üzücü.
Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Türkiye’ye iadesinde emek harcadığı, yüreğini koyduğu eserlerin sergilendiği Antalya ve Uşak arkeoloji müzeleri ve seyahat acentelerının bu eserlerden bahsederken Özgen Acar’dan da bahsetmelerini diliyorum.
Vefa yaşarken gösterilmeli, vefat ettikten sonra bir anlamı olmuyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, bu eserlerin sergilendiği müzelerin sayın yetkililerine ve acentelere bu yazım saygıyla arz ettiğim bir rica olsun.
Karun Hazinelerinin en değerli parçası olan Hipokampus Broşu, 2005 yılında Uşak Arkeoloji Müzesi’nde sahtesiyle değiştirilerek Almanya’ya kaçırıldı. Daha sonra Türkiye’ye iade edilen eser, diğer hazinelerle birlikte Uşak Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.
Lidya Hazinesi ve diğer arkeolojik eserleri Türkiye’ye geri getirilmesi için çaba harcayan Özgen Acar’dan kültür ve turizm bakanlarına, bürokratlara ve diğer şahıslara saygılarımı ve sevgilerimi gönderiyorum.
Sağ olsunlar var olsunlar.
Metin Yılmaz – NationalTurk
Büyük İskender’in Makedonyalılığı ve Gerçekler!
Anadolu’nun Saklı Hazinelerinden Dionysos’un Şehri, Nysa!
