Tarihte Bugün: Adolf Hitler’e Diktatörlük Yolunu Açan Kararname Onaylandı (24 Mart 1933)

24 Mart 1933 – Almanya’da Adolf Hitler’in önderliğindeki Nazi Partisi’nin yükselişi, bugün çıkarılan Yetki Yasası (Ermächtigungsgesetz) ile kritik bir aşamaya ulaştı. Yasa, Hitler’in Almanya Şansölyesi olarak parlamentoyu devre dışı bırakmasına ve anayasayı değiştirme yetkisi dahil olmak üzere tüm yasaları tek başına çıkarabilmesine olanak sağladı. Böylece Almanya’da Weimar Cumhuriyeti fiilen sona erdi,  Adolf Hitler öncülüğündeki Nazi rejimi yasal zemin kazanarak totaliter bir yapıya dönüştü.

Adolf Hitler Yetki Yasasını Nasıl Çıkardı

Bu kararın arka planında, 27 Şubat 1933’te gerçekleşen Reichstag Yangını yer alıyor. Hitler, yangını komünist bir saldırı olarak nitelendirerek sivil özgürlükleri askıya alan “Reichstag Yangını Kararnamesi”ni çıkarmıştı. Ardından gelen Yetki Yasası ise tüm yürütme ve yasama gücünü Hitler’in elinde topladı. Yasa, parlamentoda yalnızca birkaç sosyal demokrat vekilin karşı oyuna rağmen, yoğun baskılar ve yıldırmalarla kabul edildi.

Demokrasilerde Denetimin Hayati Önemi

Tarihin bu karanlık dönüm noktası, anayasal denge ve denetim mekanizmalarının ne kadar yaşamsal olduğunu gösteriyor. Hitler’in “yasal” yollarla iktidarını diktatörlüğe çevirmesi, demokratik kurumların korunmadığı durumda nasıl hızla çökebileceğini kanıtlıyor.

Bugünün dünyasında, hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı ve özgür basın gibi temel ilkeler, yalnızca bir yönetim biçiminin değil, bir toplumun geleceğinin de güvencesidir.

Hatırlatmak Gerekirse:
• Yetki Yasası 4 yıl süreyle yürürlüğe girmişti, ancak Hitler bu yetkilerini sürekli olarak uzatarak demokratik yapıyı tamamen ortadan kaldırdı.
• 1933’ten sonra Almanya’da tüm siyasi partiler kapatıldı, sendikalar dağıtıldı, muhalif sesler susturuldu.
• Bu yasa, II. Dünya Savaşı’na ve Holokost gibi insanlık trajedilerine giden sürecin başlangıcı olarak kabul edilir.

Tarih, baskıya değil özgürlüğe; vesayete değil halk iradesine işaret eder.