İran Cumhurbaşkanı Reisi “Halkı birbirine karşı kışkırtıyorlar”

Mahsa Amini’nin protestoları esnasında  ambulanslar ve itfaiye araçları başta olmak üzere kamu mallarına zarar verildi. İran Cumhurbaşkanı Reisi, ‘kaosa’ izin verilmeyeceğini söyledi.

Öte yandan binlerce Tahranlı da geniş çaplı karşı gösterilere katılarak güvenlik güçleri ve polisin toplumun güvenliğini ihlal eden unsurlara karşı müdahale etmesini ve yargı erkinin de kargaşa peşinde olan provokatörlere sağlam bir yanıt vermesi talebinde bulundu.

Ülkenin polis ve güvenlik güçlerine destek verme doğrultusunda düzenlenen gösterilerde Tahran’ın yanı sıra İran’ın diğer şehirlerinde de halk yoğun bir katılım gösterdi.

Bu acı olay yani Mahsa Amini’nin hayatını kaybetmesi gerekçesiyle yapılan protestolarda siviller, hastane çalışanları ve polisler hayatını kaybetti.

Reisi, Mahsa Amini’nin iki hafta önce ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra ölmesinin “herkesi üzdüğünü” ancak hükümetin “gösterilerle toplumun huzurunun bozulmasına izin veremeyeceğini” söyledi.

İran Cumhurbaşkanı Reisi ise , kamu güvenliğinin “İran İslam Cumhuriyeti’nin kırmızı çizgisi olduğunu ve kimsenin yasaları ihlal edip kaosa yol açmasına izin verilmeyeceğini” belirtti.

İran’daki son gelişmelerle ilgili değerlendirmede bulunan Reisi, “protestolarla ayaklanma arasında fark olduğunu” savundu ve “Ayaklanmalara katılanlarla kararlı bir şekilde baş edilecek, bu halkın talebi” diye uyardı.

İran Cumhurbaşkanı Reisi, ABD’yi de kastederek “düşmanı, halkı birbirine karşı kışkırtmakla” suçladı.

Çarşamba gecesi de gösterilerin devam ettiği bildirildi. Devlet medyasına göre, güvenlik güçleri de dahil olmak üzere bugüne dek protestolarda 41 kişi hayatını kaybetti, 1200 kişi de gözaltına alındı.

Norveç merkezli bir insan hakları grubu ise ülkede 76 kişinin polis tarafından öldürüldüğünü kaydetti. Güvenlik güçleri göstericilere karşı orantısız güç kullanmak ve barışçıl muhalefeti bastırmakla suçlanıyor.

22 yaşındaki Mahsa Amini 13 Eylül’de İran’ın kuzey batısındaki Kürdistan eyaletine bağlı Sakız kentinden başkent Tahran’a gelmiş ve başörtüsünü kurallara uygun takmadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından gözaltına alınmıştı.

Polis, Amini’nin gözaltında tutulduğu yerde kalp yetersizliği nedeniyle yere yığıldığını açıklamıştı.

Ailesi ise Mahsa Amini’nin güvenlik güçlerince dövüldüğünü iddia ediyor. Amini, üç gün hastanede komada kaldıktan sonra 16 Eylül’de hayatını kaybetmişti.

İlk gösteriler 17 Eylül’de Sakız’da başlamış, Amini’nin cenazesinde kadınların “Diktatöre ölüm” sloganlarıyla başörtülerini çıkardıkları görüntüler yayılmıştı.

Diğer Kürt şehirlerinde ve Tahran’da devam eden ve kısa sürede ülkenin her yanındaki onlarca kente yayılan gösteriler, son yıllarda İran yönetimine karşı en ciddi protestolar olarak değerlendiriliyor.

Kadınların baş örtülerini yaktığı ve saçlarını kestiği görüntüler yayılırken, “Kadın, hayat, özgürlük” ve İran’ın dini lideri Ali Hamaney’i hedef alan “Diktatöre ölüm” sloganlarının atıldığı belirtiliyor.

Devlet televizyonuna konuşan Cumhurbaşkanı Reisi, Mahsa Amini’nin ölümüyle ilgili şeffaf bir soruşturma yürütüleceğini ve adli tıp uzmanlarının önümüzdeki günlerde rapor sunacağını söyledi.

Tahran Valisi, Perşembe sabahı “ayaklanmaların bittiğine” dair açıklama yaptı; ancak internette paylaşılan görüntülerde gece birçok bölgede gösteriler düzenlendiği görülüyor.

ISNA haber ajansının bildirdiğine göre, Vali Muhsin Mansuri, “Ayaklanmaları körükleyen ünlülere yönelik harekete geçileceğini” söyledi.

İranlı ünlü kadın şarkıcı Mona Borzouei’nin de bir şiirle gösterilere desteğini açıklaması ardından Çarşamba akşamı gözaltına alındığı bildirildi.

İran’da Mahsa Amini’nin ahlak polisi tarafından gözaltına alınmasının ardından 16 Eylül’deki ölümü sonrası başlayan protestolar birçok kentte devam ediyor. Yaklaşık 11 gündür süren protestolarda İran İnsan Hakları Örgütü’ne göre en az 76 kişi hayatını kaybetti.

Devlet medyası ölü sayısını 41 olarak veriyor ve aralarında 5 güvenlik görevlisinin olduğunu bildiriyor.

Protesto gösterilerinde ayrıca 20’si gazeteci olmak üzere yüzlerce kişi gözaltına alındı.

İran Cumhurbaşkanı Reisi: ülkenin güvenliğine karşı hareket edenlerle karşı kararlıyız

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Cumartesi yaptığı açıklamada, gösterilere sert müdahale edilebileceği sinyali vererek “İran, ülkenin güvenliğine ve huzuruna karşı hareket edenlerle kararlı şekilde başa çıkmalı” demişti.

İran Cumhurbaşkanı’nın bu ifadeleri geçen hafta hayatını kaybeden bir güvenlik görevlisinin ailesine açtığı taziye telefonunda sarf ettiği aktarılıyor.

İran Adalet Bakanı Gulam Hüseyin İlham da Mizan Online’da yer alan açıklamasında protestolara hoşgörü göstermeyeceklerini belirterek “Müsamaha göstermeden kararlı şekilde karşılık vereceğiz” dedi.

Yetkililerin açıklamaları ve güvenlik güçlerinin sert müdahalelerine rağmen protestolar 80’den fazla şehir ve daha küçük yerleşim yerine yayıldı. Yüzlerce gösterici ve gazeteci de gözaltına alındı.

Öte yandan bazı kentlerde hükümet taraftarlarının da sokağa çıkarak yönetime destek gösterileri yaptığı haberleri geliyor.

Kürt kökenli 22 yaşındaki Mahsa Amini, Tahran’da başörtüsü denetimi yapan ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan üç gün sonra hayatını kaybetmişti.

Amini’nin gözaltında dövüldüğü ve işkenceye maruz kaldığı, bu nedenle komaya girdiği iddia edildi. Polis ise Amini’nin Tahran’daki ahlak polisinin getirdiği karakolda aniden kalp rahatsızlığı yaşayarak hayatını kaybettiğini savundu.

Ülkede Whatsapp, Instagram ve Skype başta olmak üzere internet erişimine ciddi kısıtlama getirildi. Ülkede Facebook, Twitter, TikTok ve Telegram son gösterilerden önce de yasaktı.

MAHSA AMİNİ’NİN SON ANLARINI GÖSTERDİĞİ İDDİA EDİLEN VİDEO
Iran’da çekilmiş Mahsa Amini’nin fenalaşmadan önceki son görüntüleri olduğu iddiasıyla paylaşılan video