Beyaz Saray’dan bilim ve siyaseti ayırma adımı

Bu girişim çerçevesinde 46 üyeden oluşacak yeni bilimsel bütünlük görev gücü kuruluyor. Kurul ilk toplantısını Cuma günü yapacak. Görev gücünün hedefi, 2009 yılından bu yana bilimsel verilere dayalı olarak alınması gereken kararların siyasi baskıya maruz kaldığı durumları araştırmak ve gelecekte siyaset ve bilimi birbirinden ayrı tutmanın yollarını aramak.

Biden yönetimi, bu adımı, özellikle eski Başkan Donald Trump döneminde bilimin insan hayatını riske atacak, kamuoyu güvenini erozyona uğratacak ve iklim değişikliğini daha da ağırlaştıracak ölçüde siyasileştirildiği kaygılarından yola çıkarak atıyor.

Beyaz Saray Bilim ve Teknoloji Politikaları Dairesi İklim ve Çevre Politikaları Başkan vekili Jane Lubchenco, “İster hava tahmini olsun ister aşı güvenliği verileri, insanların federal hükümetin söylediklerine inanmasını istiyoruz” dedi.
Uzmanlar, Trump yönetimini bilimsel kanıtları gözardı etmek ve Corona virüsü pandemisi, iklim değişikliği, hatta 2019 yılında Alabama eyaletini tehdit eden Dorian Kasırgası gibi meselelere siyaset karıştırmakla suçluyordu.

“Şüphe Tüccarları – Merchants of Doubt” adlı kitapta bilime yönelik saldırıları ele alan Harvard Üniversitesi tarihçisi Naomi Oreskes, bilimin siyasileştirilmesinin Amerikan halkının sağlığını ve ekonomiyi olumsuz yönde etkileyen ciddi meselelerle mücadele etme becerisine zarar verdiğini söylüyor.

VOA Türkçe’de yer alan habere göre Profesör Oreskes, “Salgında, yönetimin bu meseleyi ciddiye almak ve uzmanların tavsiyeleri doğrultusunda harekete geçmek istememesi, ölü sayısının çok yüksek olmasında büyük rol oynadı” dedi.

Eski Başkan Barack Obama döneminde Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) Başkanı olan Jane Lubchenco, eski Başkan Trump döneminde “Sharpiegate” olarak akıllarda kalan olayın “bilimsel verilere siyaset karıştırılmasının son derece tehlikeli olabileceğinin” net bir örneği olduğunu kaydetti.

Lubchenco’nun sözünü ettiği “Sharpiegate” skandalı, NOAA’nin, Başkan Trump’ın aksine Alabama eyaletinin Dorian Kasırgası nedeniyle tehdit altında olmadığını kaydeden bazı meteorologları kınaması üzerine patlak vermişti. Mesele, bir Beyaz Saray yetkilisinin Başkan Trump’ın sıklıkla kullandığı bir keçeli kalem markası olan Sharpie’yle Ulusal Kasırga Merkezi’nin kasırganın rotasını gösteren uyarı haritası üzerinde bazı değişiklikler yapması üzerine “Sharpiegate” olarak anılmaya başlanmıştı. 2020 yılında Genel Teftiş Dairesi tarafından yapılan bir denetim ise Trump yönetiminin bilimsel bütünlük kurallarını çiğnediği sonucuna varmıştı.

Lubchenco, Dorian Kasırgası ve Alabama eyaleti vakasının, eski Başkan Barack Obama döneminde 2009 yılında oluşturulan bilimsel bütünlük sistemindeki hataları gözler önüne serdiğini kaydetti ve kuralları ihlal eden NOAA’ya ve dairenin bağlı olduğu Ticaret Bakanlığı’na karşı herhangi bir cezai yaptırım uygulanmadığını söyledi. Lubchenco, bu nedenle Başkan Joe Biden’ın sadece bilimle bağlantılı hükümet daireleri değil, tüm hükümet kurumları için bilimsel bütünlük kuralları oluşturulması çağrısında bulunduğunu kaydetti.

Son dört yıldır iklim değişikliğiyle mücadelede sergilenen isteksizliğin karbon emisyonunun azaltılması yönünde ilerleme sağlanmasını engellediğini kaydeden Lubckenco, “Bu durum, kaçınılmaz olarak meselenin gereğinden kötü hale gelmesine yol açacak. Son yönetimin bilimi baskı altına almasının ve iklim değişikliğine ilişkin bilimsel verileri çarpıtmasının sadece yıkıcı etkilerinin olduğunu değil aynı zamanda ters etki yarattığını gördük” şeklinde konuştu.

Cumhuriyetçi Partili Kongre üyeleri, geçen hafta, Ulusal İklim Değerlendirmesi biriminin başındaki yetkili olan iklim bilimci Betsy Weatherhead’i görevden aldığı için Biden yönetimini bilime siyaset karıştırmakla suçlamıştı. Weatherhead, eski Başkan Trump tarafından bu göreve getirilmişti. Lubchenco, yeni bir yönetimin yeni yetkilileri göreve getirmesinin normal olduğunu söyledi.

Rice Üniversitesi’nden tarihçi Douglas Brinkley, Biden yönetiminin gösterdiği çabalara rağmen bilimi yeniden egemen kılma hedefinden uzak olduğunu kaydetti ve “Siyaseti bilimden uzak tutmak imkansız. Ama ikisinin birbirine karışmasını engellemek için elinizden geleni yapabilirsiniz” dedi.

“Meselenin köklerine inmek ve 1945 yılına geri dönmek” gerektiğini kaydeden Brinkley, hem Cumhuriyetçi Partili Başkan Dwight Eisenhower hem de Demokrat Partili Başkan John F. Kennedy’nin bilimsel çabaları desteklediğini ve siyaseti bilimden uzak tuttuğunu söyledi. Ancak Brinkley, Cumhuriyetçi Partili Başkan Ronald Reagan döneminde çevre hareketinin başlangıcı, Vietnam Savaşı sonrası ve büyük şirketlerin bilimin hükümetin aşırı müdahalesine yol açtığı inancı nedeniyle kamuoyunun bilime olan ortak takdirinin azaldığını kaydetti.

Harvard Üniversitesi’nden Profesör Oreskes, yaptığı araştırmalara göre Ronald Reagan’ın “modern tarihte bilimsel kanıtları göz ardı eden hatta küçümseyici bir tavır içine giren ilk ABD başkanı” olduğunu söyledi.