Kudüs’te İsrail polisiyle çatışmalarda yaralanan Filistinliler’e destek için tüm Türkiye’de camilerde Pazartesi günü dualar okundu. İsrail ve Filistin arasındaki gerginlik, Filistinliler’in Doğu Kudüs’teki evlerinden Yahudi yerleşimciler tarafından tahliye edilmek istemesi nedeniyle artmıştı. Gerginliğin Ramazan ayına gelmesi ve polisin Filistinliler’e müdahalesi olayların büyümesine neden oldu.
Pazartesi gecesi yüzlerce kişi de İstanbul’daki İsrail Konsolosluğu önünde ellerinde Filistin bayraklarıyla protesto gösterisinde bulundu.
Görgü tanıkları, İsrail güvenlik güçlerinin Mescid-i Aksa civarındaki Filistinli göstericilere plastik mermi ve göz yaşartıcı gazla müdahale ettiğini söylüyorlar. Bazı göstericilerin polise taş attıkları görüldü.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Twitter’dan yayımladığı mesajında, “İsrail’in acımasız ve çirkin saldırılarını durdurmasının zamanıdır” ifadelerini kullandı. Altun’un mesajı Erdoğan’ın İsrail’i kınamasının ardından iki gün sonra geldi.
To the Islamic world, we say: It’s time to stop Israel’s heinous and cruel attacks!
To humanity, we say: It’s time to put this apertheid state in its place!
That is our historic and human responsibility.
We will keep fighting this oppressive order even if we are left all alone!— Fahrettin Altun (@fahrettinaltun) May 10, 2021
Cumhurbaşkanı Erdoğan da açıklamasında, İsrail’in evlerini ve kutsal mekanlarını korumaya çalışan Müslümanlar’a saldıran zalim bir devlet olduğunu söylemişti.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Pazar günü yaptığı açıklamada,
İsrail’in tüm inançlara yönelik özgürlükçü tavrını sürdürmeye devam ettiğini, ancak şiddet olaylarına izin vermeyeceğini söyledi. Netanyahu, kabine toplantısında da güvenlik yetkilileriyle biraraya geldi ve kanunlara uygun şekilde düzeni sağlayamaya devam edeceklerini dile getirdi.
Ankara, bir süredir bölgedeki izolasyona son vermek amacıyla İsrail’l ilişkilerini düzeltme yolunda arayış içerisindeydi. İki ülke 2018 yılındaki gerginliğin ardından büyükelçilerini geri çekmişlerdi. O tarihte de gerekçe İsrail’in Filistin’e yönelik operasyonlarıydı.
Ancak Türkiye – İsrail ilişkileri aslen 2010 yılında Mavi Marmara isimli yardım gemisine İsrail’in düzenlediği operasyon ve bu sırada 9 kişinin ölmesi sonucu en gergin noktasına ulaşmıştı.
Kendisi de İsrail’in tavrını kınayan Cumhurbaşkanlığı Danışmanı Mesut Hakkı Caşın, gerginliğe rağmen Türkiye-İsrail ilişkilerinin düzelmesinin mümkün olduğunu, ancak Washington yönetiminin bu konuda adım atması gerektiğini söylüyor.
Caşın, Müslümanlar’ın en kutsal ayı sayılan Ramazan ayında İsrail’in yaptığı uygulamanın kabul edilemez olduğunu söylüyor. Mesut Hakkı Caşın, radikal grupların iki ülke ilişkisinin normalleşmesini istemediğini söylerken iki ülke arasındaki ekonomik ilişkininse iyi olduğuna dikkat çekiyor. Bu noktada diplomatik ilişkilerin de normalleşmesinin mümkün olduğunu belirten Caşın, bunun Washington’un kanunsuz operasyonları kontrol altına almasına bağlı olduğunu dile getiriyor.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Pazar günü İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Meir Ben-Shabbat’la bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi ve ABD’nin devam eden olaylarla ilgili kaygısını dile getirdi. Yapılan açıklamada Sullivan’ın görüşmede, İsrail’in güvenliğine verdiği önemi ve bölgede barış ve istikrarın sağlanması konusundaki desteğini dile getirdiği ifade edildi.
