Sri Lanka’da yeni dönem başladı

Sri Lanka’nın yeni Devlet Başkanı Anura Kumara Dissanayake, ülkenin en kötü ekonomik krizinden kurtulmaya çalışırken “temiz” siyaset sözü vererek yemin ederek göreve başladı.

Sol görüşlü Dissanayake, kendisini statükoyu bozan biri olarak niteledi ve analistler onun zaferini, ülkeyi uzun süredir etkileyen yolsuzluk ve kayırmacılığın reddi olarak görüyorlar.

Cumartesi günkü seçim, ekonomiyle ilgili hoşnutsuzlukların kitlesel protestoları körüklediği ve eski devlet başkanı Gotabaya Rajapaksa’nın iktidardan uzaklaştırıldığı 2022’den bu yana yapılan ilk seçim oldu.

“Yeni ve temiz bir siyasi kültür kurmamız gerekiyor,” dedi. “Bunu başarmaya kendimi adadım. Halkın siyasi sisteme olan saygısını ve güvenini geri kazanmak için elimizden geleni yapacağız.”

AKD olarak da bilinen 55 yaşındaki lider, Sri Lankalılara “Demokrasi bir lider atamakla bitmiyor” dedi.

“Demokrasiyi güçlendirmemiz gerekiyor. Demokrasiyi korumak için elimden geleni yapacağıma söz veriyorum” dedi.

“Daha önce de söylediğim gibi ben bir sihirbaz değilim – sıradan bir vatandaşım. Bildiğim ve bilmediğim şeyler var. En büyük hedefim, bu ülkeyi yükseltmeye yardımcı olacak bilgi ve becerilere sahip olanları bir araya getirmek.”

Dissanayake konuşmasının sonunda bir Budist kutsaması aldı. Sri Lanka’nın diğer dinlerinin temsilcileri – İslam, Hinduizm ve Hristiyanlık – yemin töreninde hazır bulundu ve yeni başkanın çeşitliliğe verdiği önemi vurguladı.

Dissanayake, tören arifesinde yaptığı açıklamada, “Sinhalalar, Tamiller, Müslümanlar ve tüm Sri Lankalıların birliği bu yeni başlangıcın temelidir” dedi.

Dissanayake, seçim kampanyası sırasında seçmenlere iyi yönetim ve yolsuzlukla mücadelede sert önlemler sözü vermişti.

Sri Lanka’nın imalat, tarım ve BT sektörlerini geliştirme sözü verdi. Ayrıca, Sri Lanka’yı ekonomik krizden kurtarmak ve ülkenin en yoksul kesimleri üzerindeki kemer sıkma önlemlerinin etkisini azaltmak için Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yapılan anlaşmayı sürdürmeyi taahhüt etti.

Sri Lanka Başbakanı Dinesh Gunawardena, Dissanayake yemin etmeden önce istifa ederek parlamentonun feshedilmesinin önünü açtı.

Dissanayake, BBC Sinhala’ya verdiği daha önceki röportajında, seçildikten kısa bir süre sonra parlamentoyu feshedeceğinin sinyalini vermişti.

“Halkın istekleri doğrultusunda olmayan bir parlamentoyla devam etmenin bir anlamı yok” demişti o zaman.

Pazar günü yapılan oy sayımının ikinci tura uzamasıyla Dissanayake birinci oldu. Zira ilk turda hiçbir aday toplam oyların yüzde 50’sinden fazlasını alamamıştı.

Cumhurbaşkanlığı için ikinci ve üçüncü tercih oyları sayıldığında Seçim Komisyonu, Dissanayake’nin toplam 5 milyon 740 bin 179 oyla kazandığını açıkladı.

Muhalefet lideri Sajith Premadasa 4.530.902 ile ikinci oldu. Görevden ayrılan Cumhurbaşkanı Ranil Wickremesinghe ilk sayım turunda 2.299.767 oy alarak ikinci turdan elendi.

Wickremesinghe halefini tebrik ederek, “Bu sevgili millete duyduğum sevgi ve saygıyla, geleceğini yeni başkana devrediyorum” dedi.

Bu hafta sonu oylamasına kadar, Sri Lanka’nın 1982’den bu yana sekiz başkanlık seçiminin hepsinde kazanan ilk sayım turunda ortaya çıktı. Bu anket, ülke tarihindeki en yakın anketlerden biri olarak tanımlandı.

Dissanayake’nin yolsuzlukla mücadele platformu, krizden bu yana sistematik değişim talep eden seçmenler arasında güçlü bir yankı buldu.

Bu, ona, 1970’lerde ve 80’lerde Sri Lanka devletine karşı iki silahlı ayaklanma gerçekleştiren siyasi partisi Marksist Janatha Vimukthi Peramuna’nın (JVP) şiddet dolu geçmişi karşısında duyduğu endişeyi aşma olanağı sağladı.

Dissanayake’nin ittifakı olan ve JVP’nin de parçası olduğu Ulusal Halk İktidarı, Sinhala dilinde mücadele anlamına gelen Aragalaya olarak bilinen 2022 protestoları sırasında öne çıktı.

Dissanayake ayrıca son yıllarda partisinin aşırı sol duruşunu yumuşatmaya çalışıyor.

Sri Lanka’da ekonomik kaos yaşanıyor

Ülkenin yeni cumhurbaşkanı, ekonomiyi canlandırmak ve milyonlarca insanı ezici yoksulluktan kurtarmak gibi iki görevle karşı karşıya kalacak.

Ekonomik kriz, 2022’de Rajapaksa’nın başkanlık sarayından indirilmesiyle sonuçlanan Aragalaya ayaklanmasını körükledi.

O zamanlar Sri Lanka’nın döviz rezervleri kurumuştu ve ülke yakıt gibi temel ihtiyaçları ithal edemez hale gelmişti. Kamu borcu 83 milyar dolara fırlarken enflasyon %70’e fırlamıştı.

Bu durum, sıradan insanların gıda ve ilaç gibi temel ihtiyaçlarını karşılayamamasına neden oldu.

Ülkenin ekonomik sefaleti büyük politika hatalarına, zayıf ihracata ve yıllardır vergilendirme eksikliğine bağlandı. Bu, önemli bir ekonomik itici güç olan turizmi boğan Covid-19 salgınıyla daha da kötüleşti.

Ancak birçok kişi yolsuzluk ve kötü yönetimi de suçlayarak, Sri Lanka’yı 10 yıldan fazla bir süre boyunca yöneten Rajapaksa ve ailesine karşı öfkeyi körükledi.

Sri Lanka Açık Üniversitesi’nden siyaset bilimci Dr. Athulasiri Samarakoon, BBC Sinhala Servisi’ne yaptığı açıklamada, “En ciddi sorun, bu ekonominin nasıl düzeltileceğidir” dedi.

Wickremesinghe, görev süresi boyunca Uluslararası Para Fonu’ndan (IMF) 2,9 milyar dolarlık bir can simidi sağladı. Bu, ek finansman kanallarının açılması açısından hayati önem taşıyor ancak sıkı ekonomik ve yönetişim politikası reformlarını da beraberinde getiriyor.

Sri Lanka, IMF’nin emriyle, yabancı ve yerli borç verenlerle olan borç ödemelerinin koşullarını yeniden yapılandırıyor. Ana odak noktası, ülkenin 36 milyar dolarlık dış borcu oldu ve bunun 7 milyar doları en büyük ikili alacaklısı olan Çin’e borçlu.

Dissanayake gibi Premadasa da BT gelişimini ve 25 yeni sanayi bölgesinin kurulmasını destekledi. Turizmin ülkenin en büyük döviz kazandırıcısı olması için desteklenmesi gerektiğini söyledi.

Wickremesinghe, seçim kampanyası sırasında ülkeye gelen turist sayısını iki katına çıkaracağını, ulusal servet fonu kuracağını ve büyümeyi artırmak için yeni ekonomik bölgeler oluşturacağını söyledi.

Sri Lanka‘da 6 balıkçı denizde içi dolu bir şişe buldu. Söz konusu şişedeki sıvıyı içen 4 kişi öldü, 2 kişinin ise durumunun ağır olduğu açıklandı.

Turizm Tatil Seyahat öneriyor: En Güzel Sri Lanka Plajları