İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth’in doğduğu, 1937’de yıkılan evin gizemi
İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth'in doğduğu ev tam olarak neredeydi? Ziyaretçiler yıllardır yanlış yere mi bakıyor? Evin 2. Dünya Savaşında Almanya'nın düzenlediği hava saldırılarında bombalandığı doğru mu?
Kraliçe 2. Elizabeth, 21 Nisan 1926’da Londra’nın Mayfair semtinde Bruton Sokağı’ndaki 17 numaralı dairede doğdu. Bir sarayda, malikanede ve hatta hastanede bile değil, Londra’nın hareketli bir sokağındaki bir evde.
Ailesi doğumundan birkaç hafta önce, İskoçyalı dedesi ve anneannesi Strathmore kontu ile kontesine ait olan bu eve taşınmıştı.
Tarihçi Robert Lacey, “Kraliyet Ailesi’nin şimdiki kadar paralı olmadığını hatırlatan bir durum bu. O zamanlar para, bir meseleydi aile için” diyor.
Tabii Kraliçe’nin, kraliçe olmak üzere doğmadığını da unutmamak gerek. Kralın varisinin değil, küçük oğlunun kızı olan Elizabeth’in ileride tahta geçmesi beklenmiyordu.
Kraliçe’nin ilk evi bugün ayakta değil. İnternette sık sık evin 2. Dünya Savaşındaki hava saldırıları yüzünden yıkıldığına dair iddialar dile getiriliyor.
Örneğin Wikipedia, “Hava saldırılarında hasar gören ev, daha sonra yıkıldı” diyor.
Ancak İngiltere’nin milli kütüphanesi British Library ve diğer arşivlerdeki belgeler, 18. yüzyıldan kalan evin aslında savaş başlamadan yıkıldığını gösteriyor.
Bunun sorumlusu da hava saldırıları değil, çok daha acımasız olan müteahhitler.
1937’de silindir şapkalı, fraklı bir adam, Bruton sokağı 17 numara ile yakınındaki birçok binanın yıkımını resmen başlattı.
Buraya Kanada Pasifik Demiryolları için bir otel yapılacaktı, ancak daha sonra ofis ve mağazaları kapsayan büyük bir bina yapıldı.
Mimari mirasa duygusal yaklaşılmadı: yıkım ekipleri, en ufak bir pişmanlık duymadan bir zamanlar ‘Londra’daki en tarihi 20 evden biri’ olarak nitelenen evi yerle bir ettiler.
Ressam Sir Muirhead Bone’un etkileyici bir tablosu, eski şık binaların işçiler tarafından yıkımını kayda geçiriyor.
Londra şehir arşivinde bulunan Mayıs 1939 tarihli bir not, yapılan büyük ofis binasının bir kısmının eskiden kraliçenin evinin bulunduğu arsaya denk geldiğini belirterek Bruton sokağı 17 numaranın binanın akıbetini kuşkuya yer vermeyecek şekilde ortaya koyuyor.
Berkeley Square House adındaki büyük ofis binasını yöneten Astrea firması, 2. Dünya Savaşı’na kadar arsadaki yeni binanın İngiltere’deki hava kuvvetlerinden sorumlu olan bakanlık tarafından kullanıldığını söylüyor.
Buranın artık bir Çin restoranı olduğu söyleniyor.
Bu da, tam olarak doğru değil.
Hakkasan restoranının adresi Bruton Sokağı, 17 numara. Ancak aynı bloktaki başka ofis ünitelerinin adresi de aynı. Yanda binanın camdan girişi ve resepsiyon alanı var. Tüm bunlar, 1920’lerde yanyana dizili müstakil evlerin bulunduğu yere yapılan büyük blokun parçaları.
Pek de romantik bir hikaye sayılmaz, ama bu binanın girişi Bruton Sokağı 17 numaranın orijinal konumuna en yakın yer olarak görülüyor. Yani bugün Berkeley Square House’daki bazı ofislerin yan girişi.
Clerkenwell’deki Londra şehir arşivinde orijinal evin planını gösteren birçok eski dosya ve çizim var.
Evin, şimdiki büyük binanın girişine yakın bir yerde olduğu, ön cephesinin şu anda lüks araçlar satan bir otomobil galerisine kadar uzandığı görülüyor.
Buna göre, Çin restoranının bir ucu, orijinal evin olduğu yere denk geliyor. Hakkasan Restoranı’nın yöneticisi Sharon Wightman, kraliyet bağlantısının müşteriler açısında ilginç bir sohbet konusu olduunu söylüyor.
Ancak kraliçenin eski evinin büyük bir bölümü, yandaki ofis binasının camdan girişinin bulunduğu yere rastlıyor.
Bugün bu binaların üzerinde, İngiltere’de tanınmış kişilerin eskiden burada yaşadığını yazan madeni levhalardan yok.
Zira sadece orijinal binalara bunlar takılıyor.
Ayrıca hayatta olan kişilerin anısına da levha konulmuyor.
Kraliçe doğduğunda, Kral olan dedesi ve babaannesi Kraliçe Mary onu görmeye gelmişlerdi.
Kraliçe Mary o gün günlüğüne torununun “güzel bir teni ve tatlı sarı saçları” olduğunu yazdı.
Dönemin İçişleri Bakanı William Joynson-Hicks de koşa koşa eve gelmişti. Zira o zaman protokol böyleydi.
Burası aynı zamanda kraliçenin annesi Elizabeth Bowes-Lyon’ın, 1923 yılının Nisan ayında, o zamanlar York Dükü olan utangaç damat adayı ile evlenmek üzere çıktığı, üç yıl sonra da tekrar yaşamak üzere döndüğü evdi.
Ev, York Dükünün kekemelik sorununu tedavi eden konuşma terapisti Lionel Logue’un muayenehanesine yürüme mesafesindeydi.
O zamanlar Mayfair, üst sınıftan gelenlerin partiler düzenlediği, tanınmış kişilerin toplandığı moda bir semtti.
Ancak aynı zamanda siyasi açıdan hassas bir dönemdi. Kraliçenin doğumundan birkaç hafta sonra bir genel grev yapıldı ve dedesi Kral 5. George ailesine “grevcileri yargılamadan önce onlara verilen ücretle yaşamaya çalışın” dedi.
Kraliçe ve ailesi daha sonra Londra’nın Piccadilly semtinde daha büyük bir eve taşındı.
Ardından Bruton sokağındaki evin ofis binasına dönüştürülmesi planlandı.
Çizimlerde kraliçenin doğduğu odanın da diğerleri gibi bölünüp ofis çalışanlarına hazırlanmasının planlandığı görülüyor.
Bir gazete, “Küçük prensesin doğduğu birinci kattaki oda, evin en gösterişsiz ama aynı zamanda en güneşli odalarından biri” diye yazmıştı.
İngiltere Kraliyet Ailesi’nin garip ve ayrıcalıklı dünyası
Prens Philip: Kraliçe İkinci Elizabeth’in eşi, Edinburgh Dükü’nün hayatı
Pandora Belgeleri: Katar Kraliyet Ailesi, İngiltere’nin en pahalı evlerinden ikisini alırken damga vergisi ödemedi
Ancak İngiltere Kraliyet Ailesi’nin değil, Abu Dhabi Kraliyet Ailesi’nin mülkü ve ailenin Londra’nın bu bölümünde değeri 5 milyar sterlini bulduğu söylenen emlakleri arasında.
Orijinal Bruton Sokağı 17 numara 1930’ların başlarında Knight Frank emlak bürosu kurucularından Howard Frank tarafından yönetiliyordu.
British Library’deki harita ve kayıtlar
Bugün aynı emlak bürosunun Mayfair’deki çalışanlarından Simon Burgoyne, burasının eskiden kırsal kesimlerde büyük malikaneleri bulunan toprak sahibi ailelerin Londra’daki evlerinin bulunduğu bir semt olduğunu anlatıyor.
“Ancak savaştan sonra, kimse bu büyük, eski evleri elinde tutmanın maliyetini karşılayamadı, bu nedenle çoğu ofis binalarına dönüştürüldü” diyor.
Burgoyne, şimdi ise eskiye dönüşün başladığını ve ofislerin tekrar lüks konutlara çevrildiğini kaydediyor.
Burgoyne’a göre, kraliçenin doğduğu ev bugün hala ayakta olsaydı, değeri 25 milyon sterlinin çok üzerinde, muhtemelen 100 milyon sterlin civarında olacaktı.
Ancak ev 1937’de yıkıldı ve kaderin bir başka cilvesi sonucu genç prenses Elizabeth ile ailesi İngiltere Kraliyet Ailesi’nin konutu Buckingham Sarayı’na taşındı.
1936’da amcası Sekizinci Edward Amerikalı sevgilisi Wallis Simpson’la evlenmek için tahttan feragat edince, Elizabeth’in babası olan York Dükü, 6. George adıyla tahta çıktı.
Bu ilişkinin yarattığı kriz sırasında Bayan Simpson’ı izleyen istihbarat görevlileri, Guy Marcus Trundle adındaki bir otomobil satıcısıyla aşk yaşadığı yolundaki söylentileri not etmişlerdi.
Ne gariptir ki bu maceraperest otomobil satıcısı, Bruton sokağı 18 numarada oturuyordu. Yani bugün Bentley otomobillerinin galerisinin bir kısmının bulunduğu yerde.