Avrupa Parlamentosu, Kazakistan’daki olaylara ilişkin uluslararası soruşturma çağrısı yaptı
Avrupa Parlamentosu üyeleri, ülkedeki olaylarda insan hakları ihlallerinin işlenmesi ihtimaline yönelik uluslararası soruşturma çağrısında bulundu.
Kazakistan’da 2 Ocak 2022 tarihinde başlayan akaryakıt fiyatlarındaki artan zam nedeniyle halk, hükumet karşıtı protesto düzenlemişti. Almata ve ülkenin genelinde yaşanan olaylardan 225 Kazak vatandaşı hayatını kaybetmişti.
Avrupa Parlamentosu (AP), Kazakistan’daki olaylara ilişkin uluslararası soruşturma çağrısında bulundu. AP’nin yayımladığı nihai taslaktan yola çıkarak, insan hakları alanında ciddi ihlaller için AB rejimi altındaki Kazakistanlı yetkililere yaptırım uygulanmasını teklif etti. AP, Kazakistan’da yaşanan olaylarda Kazakistan yönetiminin insan haklarını ihlal ettiğini öne sürdü. AP milletvekilleri, ülkedeki olumsuz olaylarla ilgili, “Almata ve Kazakistan’ın diğer yerleşim yerlerinde insanlar kayboldu. Keyfi gözaltılar uygulandı ve keskin nişancılar tarafından siviller vuruldu.” dedi.
Kazakistan hakkındaki kararın Perşembe öğleden sonra Strasbourg’da yapılacak AP Genel Kurulu’nda onaylanması bekleniyor. Avrupa Parlamentosu kararları bildirim niteliğinde ve bağlayıcı değil. Ancak AB kurumları ve Avrupa ülkelerinin bu kararları, dikkate alacağı belirtildi.
KAZAKİSTAN YETKİLİLERİNE KİŞİSEL YAPTIRIMLAR UYGULANACAK
Avrupa Parlamentosu, “Dünya çapında bu tür ihlallere karışanların yargılanmasını mümkün kılan, ciddi insan hakları ihlalleri için AB’nin yakın zamanda onayladığı küresel yaptırım rejimini hatırlatıyor. Kazakistan örneğinde, bu rejim, yaygın ve sistematik insan hakları ihlallerine karışan veya bunlarla bağlantılı olan kişi ve kuruluşların kovuşturulmasını mümkün kılmaktadır. AP, AB Konseyi’ni Ocak 2022’deki protestolar sırasında işlenen ciddi ihlallerden sorumlu üst düzey Kazakistanlı yetkililere kişisel yaptırımlar uygulamaya çağırıyor.” ifadesine yer verdi.
Avrupa Parlamentosu karar taslağında özellikle, “Almata ve Kazakistan’ın diğer yerleşim yerlerinde kaybolmalar, işkence raporları, keyfi gözaltılar, keskin nişancılar tarafından sivillerin vurulması, reşit olmayanlar da dahil olmak üzere barışçıl göstericilerin yaralanmalar araştırılmalı.” ifadesine yer verildi.
AB DIŞ POLİTİKA TEMSİLCİLİĞİ KAZAKİSTAN’DAKİ DURUMUN ÇÖZÜMÜNDE AKTİF OLARAK YER ALMALI
Milletvekilleri ayrıca AB ve uluslararası toplumu, “Kazakistan’daki iki haftaya kadar süren protesto sırasında Kazak halkına karşı işlenen suçlar hakkında derhal uygun bir uluslararası soruşturma başlatılmalı.” denildi. AP Milletvekilleri, AB dış politika servisinin, AB’nin en yüksek dış politikası temsilcisi Josep Borrell veya AB Orta Asya Özel Temsilciliği Kazakistan’a yapılacak ziyaretler de dahil olmak üzere, Kazakistan’daki durumun çözümünde daha aktif olarak yer alması gerektiğini belirtiyor.
Avrupa Parlamentosu karar taslağında özellikle, “Almata ve Kazakistan’ın diğer yerleşim yerlerinde kaybolmalar, işkence raporları, keyfi gözaltılar, keskin nişancılar tarafından sivillerin vurulması, reşit olmayanlar da dahil olmak üzere barışçıl göstericilerin yaralanmalar araştırılmalı.” ifadesine yer verildi.
Ayrıca AP, Kazak makamlarını BM ve AGİT uzmanlarını sahadaki durumu değerlendirmeye davet etmeye ve ayrıca “insan hakları savunucularına yönelik siyasi zulmü durdurmaya, siyasi güdümlü suçlamaları düşürmeye, haksız göstericileri ve aktivistleri derhal serbest bırakmaya ve hakları güvence altına almaya davet ediyor.
