Alman seçmenler, 23 Şubat’ta ülkenin yeni hükümetini belirlemek için sandık başına gidiyor. Anketlere göre, Friedrich Merz liderliğindeki muhafazakâr Hristiyan Demokratlar (CDU) seçimde en büyük parti olma yolunda favori. Göçü kontrol altına almak ve Avrupa Birliği’nin en büyük ekonomisini yeniden canlandırmak, bu erken seçim sürecinin en önemli gündem maddeleri. Seçimler, geçen yılın sonlarında merkez sol Başbakan Olaf Scholz’un koalisyonunun çökmesi nedeniyle erken yapılmak zorunda kaldı.
Bu Seçim Neden Önemli?
Avrupa’nın en büyük ekonomisi olan Almanya, son iki yıldır küçülme sürecinde. Yüksek enerji fiyatları ve Çin ile yaşanan yoğun rekabet, ekonomiyi zayıflattı. Yeni hükümetin öncelikli görevi, bu düşüşü tersine çevirerek Alman sanayisini yeniden canlandırmak olacak.
Öte yandan, son dönemde yaşanan bir dizi ölümcül saldırı, ana akım partiler üzerindeki göç ve iltica politikalarını reforme etme baskısını artırdı. Aynı zamanda, aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisinin desteğinin yükselmesine yol açtı. Mannheim, Solingen, Magdeburg ve Aschaffenburg’daki saldırılar Alman halkının hafızasında hâlâ taze.
Hiçbir parti AfD’yi hükümete almak istemese de, eğer ikinci sıraya yerleşip %20 oy alırlarsa, Bundestag’daki sandalye sayılarını iki katına çıkarabilirler.
Alman seçmenler, 23 Şubat’ta sabah 08:00 ile akşam 18:00 arasında oy kullanacak.
Almanya Şansölyeliği İçin 5 Aday
Seçimden birinci çıkan parti, bir veya iki partiyle koalisyon anlaşması sağlayabilirse, Cumhurbaşkanı genellikle o partinin liderini şansölye adayı olarak belirler. Daha sonra parlamento, gizli oylama ile şansölyeyi seçer.
1. Friedrich Merz (CDU – Hristiyan Demokrat Birlik)
Seçim yarışında favori olan Friedrich Merz liderliğindeki Hristiyan Demokratlar, anketlerde rakiplerine yaklaşık 10 puan fark atıyor. 69 yaşında ve 1.98 m boyunda olan Merz, doğrudan konuşan, iş dünyasına yakın ve toplumsal olarak muhafazakâr bir siyasetçi.
Merz, 2002’de Angela Merkel tarafından gölgede bırakıldıktan sonra siyaseti bırakmış, yatırım bankalarının yönetim kurullarında görev yapmış ve amatör pilotlukla ilgilenmişti. Ancak 2018’de Merkel’e, 2021’de de Armin Laschet’e karşı CDU liderliğini kazanma girişimleri başarısız oldu. 2022’de sonunda CDU lideri oldu ve seçimlere “Yeniden Gurur Duyabileceğimiz Bir Almanya” sloganıyla giriyor.
Göçü sınırlamayı, vergileri düşürmeyi ve Alman ekonomisini canlandırmak için sosyal yardımlarda 50 milyar avroluk kesinti yapmayı vaat ediyor. Ayrıca, Ukrayna’ya daha fazla destek sağlama sözü verdi.
Ancak, seçimden önce göç yasalarını sıkılaştırma girişimi sırasında aşırı sağcı AfD’nin oylarına güvenmesi büyük tepki çekti. Eski şansölye Angela Merkel, Merz’in AfD oylarını kabul ederek hata yaptığını söyledi ve bu karar büyük protestolara yol açtı. Ancak Merz, partisinin desteğini kazandı ve rakiplerini geride bırakmayı başardı.
2. Olaf Scholz (SPD – Sosyal Demokrat Parti)
Olaf Scholz, üç yılı aşkın süredir Almanya’nın başbakanı olarak görev yapıyor ancak koalisyonunun çökmesi, popülerliğini zayıflattı. Hükümeti, özellikle Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin Alman ekonomisi üzerindeki etkileri nedeniyle zor bir dönem geçirdi.
Almanya, Avrupa’da Ukrayna’ya en büyük desteği sağlayan ülke haline geldi. Scholz, bu süreçte Almanya’nın savunma politikalarında Zeitenwende (dönüm noktası) olarak adlandırılan büyük bir değişim gerçekleştirdi ve askeri harcamaları artırdı. Ancak, bu adımları yavaş almakla suçlandı.
Kendi partisi SPD içinde bile birçok kişi, savunma bakanı Boris Pistorius’un başbakan adayı olması gerektiğini düşünüyordu. Ancak SPD geçmişte CDU ile koalisyon yapmış bir parti ve Scholz her ne kadar Merz’e güvenmediğini söylese de, seçim sonrası iki parti arasında bir “büyük koalisyon” ihtimali bulunuyor.
3. Alice Weidel (AfD – Almanya için Alternatif)
Aşırı sağcı AfD’nin 46 yaşındaki lideri Alice Weidel, partinin ilk kez bir başbakan adayı çıkarmasını sağladı. Seçimi kazanma şansı yok ancak özellikle TikTok’ta genç seçmenler arasında popüler.
AfD’nin Eylül ayında doğudaki Thüringen eyaletinde kazandığı seçim zaferi, partinin yükselişini gösteriyor. Weidel, Tesla’nın sahibi Elon Musk’tan da destek aldı. Musk, Weidel’in aşırı sağcı olamayacağını çünkü “Sri Lankalı bir kadınla eşcinsel ilişki yaşadığını” söyledi.
Buna rağmen, Weidel kitlesel göçmen sınır dışı politikalarını savunuyor ve “remigration” (yeniden göç) gibi aşırı sağcı terimleri kullanıyor. Ayrıca, Almanya’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımları kaldırmayı savunuyor. Partisinin sloganı “Alice für Deutschland” ( Almanya için) Nazi döneminden yasaklanmış bir slogan olan “Alles für Deutschland” (Her şey Almanya için) ile benzerlik taşıdığı için eleştiriliyor.
4. Robert Habeck (Yeşiller)
Robert Habeck, Scholz hükümetinde başbakan yardımcılığı ve ekonomi bakanlığı görevlerini üstlendi. Ancak fosil yakıtlı ısıtma sistemlerinin aşamalı olarak kaldırılmasını öngören yasası büyük tepki çekti ve hükümetin oy oranlarında düşüşe neden oldu.
Habeck, Ukrayna’ya destek konusunda sert bir çizgi izledi ve CDU lideri Friedrich Merz’in AfD’nin oylarına güvenmesini sert şekilde eleştirdi. Merz’in şansölyeliğe uygun olmadığını söylese de, Yeşiller yine de hükümete dönebilir.
5. Sahra Wagenknecht (BSW – Sahra Wagenknecht Birliği)
Eski Sol Parti üyesi Sahra Wagenknecht, yeni partisi BSW ile aşırı sağcı AfD’ye alternatif olmayı hedefliyor. “Sol muhafazakârlık” olarak adlandırdığı bir siyasi görüşü savunuyor.
Göç konusunda sert önlemler alınmasını istiyor ve Almanya’nın Ukrayna’ya askeri desteğini sona erdirmesi gerektiğini söylüyor. Ancak %5 barajını aşamazsa parlamento dışında kalabilir.
Almanya’da Oylama Nasıl İşliyor?
Seçmenler iki oy kullanıyor:
1. Bir oy, 299 seçim bölgesindeki milletvekillerini doğrudan seçmek için.
2. İkinci oy, seçmenlerin yaşadığı 16 eyaletten birindeki siyasi partilere veriliyor.
En az %5 oy alan partiler Bundestag’a girerken, üç seçim bölgesini doğrudan kazanan partiler de meclise girebilir. Bu seçimle Bundestag’daki sandalye sayısı 733’ten 630’a düşürülecek.
Seçim Sonrası Olası Koalisyonlar
CDU ve CSU’nun seçimleri kazanması bekleniyor ancak AfD ile koalisyon kurmayı reddettikleri için seçenekleri sınırlı. SPD ve Yeşiller ile bir “büyük koalisyon” ihtimali en güçlü senaryolardan biri olarak görülüyor.
Alman Seçimlerini İngilizce Kaynaktan Okumak İçin Tıkla
