Mali’de buz ekmekten daha pahalı

Rekor kıran sıcaklıklar, Mali’nin bazı bölgelerinde buz küplerinin artık ekmek ve sütten daha pahalı olduğu anlamına geliyor.

Mali’de sıcaklık rekoru

Başkent Bamako’daki yerel satıcısını ziyaret eden 15 yaşındaki Fatouma Yattara, “Hava çok sıcak olduğu için buz almaya geldim” diyor.

Uzun süreli elektrik kesintileri nedeniyle buzdolabı çalışmıyor ve sıcaklığın 48°C’ye çıktığı sıcak hava dalgası sırasında yiyecekleri korumak ve serin tutmak için buz küpleri kullanıyor.

Bir yere kadar işe yarıyor ama fiyat artışları hayatı daha da zorlaştırıyor. Bazı yerlerde küçük bir çanta biz için 100 frank CFA (0,20 $; 0,16 £)” ödeniyor.

Bu, buzu ekmekten daha pahalı hale getiriyor; standart bir baget normalde yaklaşık 250 CFA’ya mal oluyor.

Artık haftada birkaç kez yemek pişirmek yerine her gün yemek yapmak zorunda kalan Nana Konaté Traoré için bu daha da büyük bir mücadele.

Traoré, “Genellikle bütün günü elektriksiz geçiriyoruz. Bu nedenle yiyecekler bozuluyor ve onları atmak zorunda kalıyorsunuz” dedi.

Sorunlar neredeyse bir yıl önce, Mali’nin devlet enerji şirketinin son yıllarda yüz milyonlarca dolar borç biriktirdikten sonra artan talebi karşılayamamasıyla başladı. Pek çok Malilinin yedek jeneratörü yok çünkü yakıt ikmali pahalı.

Elektrik yok, geceleri vantilatör yok, bu da birçok kişinin dışarıda uyumasına neden oluyor. Ve bu insanların sağlığını etkiliyor.

Bamako’nun eteklerindeki Yirimadio bölgesinden genç bir adam olan Soumaïla Maïga, “Gerçekten acı çekiyoruz. Geceleri sıcaklık 46 dereceye ulaşabiliyor; bu dayanılmaz bir durum çünkü baş dönmesi yaşıyorum. Başa çıkabilmek için üzerime su dökmem gerekiyor” diye konuştu.

Mart ayından bu yana Mali’nin bazı bölgelerinde sıcaklıklar 48 derecenin üzerine çıktı ve 100’den fazla kişi hayatını kaybetti. En savunmasız olanlar yaşlılar ve çok gençlerdir.

Bamako’daki üniversite hastanesinde çalışan Prof Yacouba Toloba, “Günde yaklaşık 15 hastaneye kaldırıldığını görüyorduk. Birçok hasta susuz kalıyor; ana semptomlar öksürük ve bronş tıkanıklığı. Bazılarında ayrıca solunum sıkıntısı da var” diye konuştu.

Bazı bölgelerde okullar tedbir amacıyla kapatıldı ve çoğunluğu Müslüman olan ülkede insanlara yakın zamanda sona eren Ramazan döneminde oruç tutmamaları tavsiye edildi.

Prof Toloba, “Belki geri dönecek olan bu durumlar için daha fazla plan yapmamız gerekiyor. Bu sefer bizi şaşırttı” diye ekliyor.

Ölümcül sıcak hava dalgası Senegal, Gine, Burkina Faso, Nijerya, Nijer ve Çad gibi komşu ülkeleri de etkiliyor.

World Weather Attribution’dan (WWA) bilim insanlarına göre, bu aşırı yüksek değerlerin sorumlusu insan kaynaklı iklim değişikliği .

Son raporlarında, “Eğer insanlar gezegeni fosil yakıtları yakarak ısıtmasaydı, Mali/Burkina Faso’da gözlemlenen olay kadar nadir görülen 5 günlük aşırı sıcaklık, daha büyük Sahel bölgesinde 1,5 derece daha soğuk ve 1,4 derece daha soğuk olurdu” diyor .

Önümüzdeki haftalarda sıcaklığın 40 derecenin üzerinde kalması beklenen Bamako’da vatandaşlar yeni normale uyum sağlamaya çalışıyor.

Başkentte güneş batarken Bayan Konaté Traoré birkaç büyük matı bahçesine çıkarıp seriyor. Traoré, “Sıcaktan dolayı sürekli dışarıda olmak zorundayız. Hava sıcak olduğunda hastalanıyorum. Hiç kolay değil” dedi.

Uzun seneler boyunca yağmura hasret kalan Somali‘de şiddetli yağışlar milyonlarca kişiyi olumsuz etkiledi. Yaşanan sel sebebiyle 96 kişi hayatını kaybetti.

Hipokrat öneriyor: Bamya suyu kilo verme konusunda faydalı mı?